Vậy là bạn đã cầm trong tay Đười Ươi Chân Kinh, tinh tuyển thi văn của Bùi Giáng, một trong số những thi sĩ kỳ dị nhất của thơ ca Việt Nam hiện đại, đồng thời cũng là một trong số rất ít những đại biểu của thơ ca miền Nam trước 1975 vẫn tiếp tục được xuất bản và truyền tụng cho tới nay.
Đười Ươi Chân Kinh, Bùi Giáng, Sách Khai Tâm ...
Sự thiếu vắng các nghiên cứu, phê bình nghiêm túc về Bùi Giáng càng khiến cho tình trạng trên thêm phức tạp. Nhiều chục năm đã trôi qua, điểm lại, số lượng các bài viết có giá trị về Bùi Giáng ít ỏi đến mức đáng ngạc nhiên. Và, ngay cả ở bài viết thuộc loại kim chỉ nam, thường được trích lại rất nhiều của Thanh Tâm Tuyền, đăng trên tạp chí Văn, số giai phẩm, năm 1973, tác giả cũng chỉ dừng lại ở mức đưa ra những nhận xét lấp lửng, bông lơn... theo kiểu: “Chúng ta nghĩ gì về thơ ông? Đừng có nghĩ, hãy buông mặc theo ông... Và ta hãy là bóng vang của ông” hoặc là "Chúng ta hãy chịu chói lọi trong tan nát giữa trận đồ của Bùi Giáng”... Đã ngót bốn chục năm kể từ bài viết có tính khai sáng, dẫn dụ đó mà ta vẫn biết thêm không nhiều, ngoại trừ Bùi Giáng là một “thiên tài tự hủy” và hồn thơ thì “bị vây khốn”! Đây là một thực tế đáng buồn. Trong khi một hiện tượng sáng tác đa diện, phức tạp và thú vị như Bùi Giáng, theo thiển ý của chúng tôi, ở một nền nghiên cứu tử tế, hẳn là đã xứng đáng cho nhiều công trình khảo cứu bài bản.
Bùi Giáng (1926-1998), người làng Thanh Châu thuộc xã Vĩnh Trinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam.
Năm 1933, ông bắt đầu đi học tại trường làng Thanh Châu. Năm 1936, ông học trường Bảo An (Điện Bàn) với thầy Lê Trí Viễn. Năm 1939, ông ra Huế học tư tại Trường trung học Thuận Hóa. Trong số thầy dạy ông có Cao Xuân Huy, Hoài Thanh, Đào Duy Anh. Tháng 3 năm 1945, Nhật đảo chính Pháp, nhưng sau đó ông cũng kịp đậu bằng Thành chung. Năm 1949, ông tham gia kháng chiến chống Pháp, làm bộ đội Công binh. Năm 1950, ông thi đỗ tú tài đặc biệt do Liên khu V tổ chức, được cử tới Hà Tĩnh để tiếp tục học. Từ Quảng Nam phải đi bộ theo đường núi hơn một tháng rưỡi, nhưng khi đến nơi, thì ông quyết định bỏ học để quay ngược trở về quê, để đi chăn bò trên vùng rừng núi Trung Phước. Năm 1952, ông trở ra Huế thi tú tài 2 ban Văn chương. Thi đỗ, ông vào Sài Gòn ghi danh học Đại học Văn khoa. Tuy nhiên, theo T. Khuê thì sau khi nhìn danh sách các giáo sư giảng dạy , ông quyết định chấm dứt việc học và bắt đầu viết khảo luận, sáng tác, dịch thuật và đi dạy học tại các trường tư thục . Năm 1965, nhà ông bị cháy làm mất nhiều bản thảo của ông. Năm 1969, ông "bắt đầu điên rực rỡ" (chữ của Bùi Giáng). Sau đó, ông "lang thang du hành Lục tỉnh" (chữ của Bui Giáng), trong đó có Long Xuyên, Châu Đốc... Năm 1971, ông trở lại sống ở Sài Gòn.
Thực sự mà nói thơ văn Bùi tiên sinh đọc không nên theo dạng tuyển, vì như vậy sẽ tạo cảm giác nặng nề và.. bội thực! Tuy nhiên mình không phê bình cách làm của NXB vì thật sự quyển tuyển này rất có ích cho việc sưu tầm, như một cái album The Very Best Of... vậy, lâu lâu hứng lên lấy ra đọc, lẩy chơi vài câu rồi cất vào kho tàng.
Về list tác phẩm được tuyển chọn thì quả thực các nhà biên soạn đã rất chu toàn, tuyển rất kĩ lưỡng từ hằng hà sa số các tác phẩm hơi có phần...sa lầy của Trung niên thi sĩ. Thậm chí các nhà biên soạn còn đi xa đến mức... thống kê các con chữ mà Thi sỹ hay dùng nhất, xuất hiện trong bài nào câu nào, các...nhân xưng mà Thi sỹ hay dùng để phiếm chỉ bản thân, và còn chọn lọc vào Tuyển hẳn một tác phẩm chưởng mà Bùi Thi sỹ từng dịch. Quả là không thể phủ nhận công sức của các nhà biên soạn 👏
Mình muốn dành lời khen nữa cho nhà làm bìa, hẳn nhà làm bìa phải là một người am hiểu nhiều về bác Dúi nhà ta, mới cho ra được bức tranh...tượng trưng mà sống sít về bác như thế! Cụ thể như thể nào thì kính mời độc giả đọc hết Tuyển sẽ hiểu, nhưng mình chắc nịch nhà làm bìa đã dành không ít tâm huyết vào cái bìa độc nhất vô nhị này.
Học được quá nhiều từ mới :)) một vài chỗ bậy bạ đến bật cười nhưng Bùi Giáng có lúc nào không bậy? Cũng là một quyển sách không đọc nhanh được vì cần vừa đọc vừa nghiền ngẫm.