Turning Back the Clock: Hot Wars and Media Populism

by Umberto Eco, Alastair McEwen (Translator)

The 2000 to 2005, the years of neoconservatism, terrorism, the twenty-four-hour news cycle, the ascension of Bush, Blair, and Berlusconi, and the invasions of Afghanistan and Iraq. Umberto Eco’s response is a provocative, passionate, and witty series of essays—which originally appeared in the Italian newspapers La Repubblica and L’Espresso—that leaves no slogan unexamined, no innovation unexposed. What led us into this age of hot wars and media populism, and how was it sold to us as progress? Eco discusses such topics as racism, mythology, the European Union, rhetoric, the Middle East, technology, September 11, medieval Latin, television ads, globalization, Harry Potter, anti-Semitism, logic, the Tower of Babel, intelligent design, Italian street demonstrations, fundamentalism, The Da Vinci Code, and magic and magical thinking.The famous author and respected scholar shows his practical, engaged an intellectual involved in events both local and global, a man concerned about taste, politics, education, ethics, and where our troubled world is headed.

Genres: Nonfiction, Essays, Philosophy, Politics, History, Italy, Italian Literature

369 pages, Hardcover

First published February 1, 2006

About the author

Umberto Eco was an Italian medievalist, philosopher, semiotician, novelist, cultural critic, and political and social commentator. In English, he is best known for his popular 1980 novel The Name of the Rose, a historical mystery combining semiotics in fiction with biblical analysis, medieval studies and literary theory, as well as Foucault's Pendulum, his 1988 novel which touches on similar themes.
Eco wrote prolifically throughout his life, with his output including children's books, translations from French and English, in addition to a twice-monthly newspaper column "La Bustina di Minerva" (Minerva's Matchbook) in the magazine L'Espresso beginning in 1985, with his last column (a critical appraisal of the Romantic paintings of Francesco Hayez) appearing 27 January 2016. At the time of his death, he was an Emeritus professor at the University of Bologna, where he taught for much of his life. In the 21st century, he has continued to gain recognition for his 1995 essay "Ur-Fascism", where Eco lists fourteen general properties he believes comprise fascist ideologies.

Reviews

[Jonfaith · Rating 3 out of 5]

Much of this collection is dominated by the September 11 attacks, the response to such by President Bush and Prime Minister Blair. A nearly equal measure chronicles the political infamy enacted by Silvio Berlusconi. It easy to extrapolate such on to our geo-political present. I wasn’t in the mood for such.

The final third of the essays were more compelling (though lacking the force of Eco's Travels in Hyper-Reality) stretching across myriad subjects such as anti-Semitism and the provenance of the quote, standing on the shoulders of giants. Interspersed is a delightful reading of the mass appeal of Harry Potter.

I applaud the maestro as always and will now make more of an effort to walk under ladders.

[Cindy · Rating 4 out of 5]

This book is better than others. Here is an excerpt from (the lighter side of) Eco:

Recently a pensive disciple of mine (a certain Criton) asked me: "Master, how can we best approach death?" I replied that the only way to prepare for death is to convince yourself that everyone else is a complete idiot.

Seeing Criton's amazement, I explained. You see, I told him, how can you approach death, even if you are a believer, if you think that, as you lie dying, desirable young people of both sexes are dancing in discos and having the time of their lives, enlightened scientists are revealing the last secrets of the universe, incorruptible politicians are creating a better society, newspapers and television are bent on giving only important news, responsible business people are ensuring that their products will not damage the environment and doing their utmost to restore a nature in which there are streams with drinkable water, wooded hillsides, clear, serene skies protected by a providential ozone layer, and fluffy clouds from which sweet rain falls once more? The thought that you must leave while all these marvelous things are going on would be intolerable.

So try to think, when you sense the time has come for your departure from this vale, that the world (six billion human beings) is full of idiots, that the dancers at the disco are all idiots, the scientists who think they have solved the mysteries of the universe are idiots, the politicians who propose panaceas for all our ills are idiots, the journalists who fill page after page with vacuous gossip are idiots, and the manufacturers who are destroying the planets are idiots. In that moment would you not be happy, relieved, and satisfied to leave this vale of idiots?

And then Criton asked me: "Master, when must I start thinking like this?" I told him that one mustn't start too soon, because a person of twenty or thirty years of age who thinks that everyone else is an idiot is an idiot himself who will never attain wisdom. We should begin by thinking that all the others are better than us and then shift bit by bit, having our first doubts around forty, revising our opinions between fifty and sixty, and attaining certainty as we aim for one hundred, ready to call it quits just as soon as the telegram containing the summons arrives. Convincing ourselves that everyone around us is an idiot is a subtle, shrewd art, not at the disposal of the first Cebes to come along with a ring in his ear (or nose). It requires study and toil. You mustn't go at it too quickly. You must get there gradually, just in time to die with serenity. Right up to the day before, you must still think that someone you love and admire is not an idiot. Wisdom consists in recognizing only at the right moment (and not before) that he too is an idiot. Only then can you die.

The great art lies in studying universal thought a bit at a time, scrutinizing changes in customs; monitoring the mass media day by day, the statements of self-assured artists, the apothegms of politicians who shoot their mouths off, the pilosophemes of apocalyptic critics, the aphorisms of charismatic heroes; studying theories, propositions, appeals, images, and visions. Only then, in the end, will you experience the insight that everyone is an idiot. And at that point you are ready for death.

Until the end, you must doggedly insist that some people say sensible things, that a certain book is better than others, that a certain leader really desires the common good. It's natural, human, and proper to our species to resist the idea that all people are idiots, otherwise why go on living? But at the end you will understand why it is worth the effort and how it can be a splendid thing to die.

Then Criton said to me: "Master, I wouldn't like to make hasty decisions, but I suspect that you are an idiot." See, I replied, you are already on the right track.

[Anna-Maria Popova (Bookfan.tasy) · Rating 5 out of 5]

“Много пъти съм страдал, когато са ме обвинявали, че искам да бъда симпатичен на всяка цена, затова, като открия, че съм антипатичен, се чувствам горд и се изпълвам с добродетелно задоволство.”
.
С удоволствие посвещавам първото ми ревю в този блог на Умберто Еко. Той е предизвиквал какви ли не противоречия през годините. Едни го наричат антихрист, други - хуманист. За някои е самовлюбен и незачитащ, за други - велик мислител. Но едно е сигурно - Еко изразява идеите си за здрав и мислещ свят винаги аргументирано.
.
Съдейки по звездичките за книгата в @goodreads, на някои им е понесло, за други гледната му точка е била болезнена. Аз пък ѝ давам 5* с чиста съвест.
И за да не ви развалям с разсъжденията си удоволствието да се поровите в “букета” от публицистика на Еко, просто ще изброя темите набързо, а вие сами преценете дали са за вас:
- войните и походите за мир;
- политическата коректност;
- защо да не приемаме буквално всичко, което четем;
- конспирации и световни заговори (защо да не вярваме);
- история (на всичко и в голямо количество);
- малко разсъждения върху кино, литература и религия;
- размисли върху расизма (откъде идва и защо е вреден);
- и голяма доза Берлускони (това ни е далечно вече, но пък някои текстове все още си струват)!

[Georgina K. Koutrouditsou · Rating 5 out of 5]

Μια εξαιρετική συλλογή άρθρων των ετών 2000-2005,ένας Έκο "προφήτης" για όσα θα γίνονταν όχι μόνο στη χώρα του αλλά και στην Ευρώπη ολόκληρη.Διεισδυτική ματιά,γρήγορος & πλούσιος λόγος.Ένας πνευματικός άνθρωπος της εποχής του & όχι μόνο.Τα γραπτά του και η κριτική του σκέψη αποκτούν μια διαχρονικότητα και μια έντονη επικαιρότητα.

[Raquel · Rating 5 out of 5]

O pensamento de Umberto Eco permite ver mais além. Alguns dos problemas que aborda têm séculos, anos ou dias. Desde temas políticos, religiosos, linguísticos (há um texto maravilhoso acerca do politicamente correcto que, por vezes, pode dar lugar a uma exacerbada "higiene linguística" que roça o bizarro), culturais, filosóficos. Mantém toda a frescura de um livro escrito ontem sobre os problemas de hoje, num tom crítico, sério e mordaz.

~

"... eu encontrei uma longa discussão sobre a melhor tradução para a frase "o bombeiro encostou a escada à árvore, subiu e recuperou o gato". O problema começava porque, apesar de no caso concreto ter sido um homem, era preciso deixar bem claro que o bombeiro poderia ter sido perfeitamente uma mulher, e esse homem, ao actuar deste modo, agiu contra a liberdade do gato, que tinha o direito de andar por onde quisesse, colocou em perigo o bem-estar da árvore com a escada, subentendeu que o gato era propriedade dos donos, feriu a sensibilidade das pessoas fisicamente limitadas ao subir os degraus com desenvoltura, e assim por diante."


" O incipiente hodierno, da aldeia global que é a televisão, não é um indivíduo mediano, como o marido que aparece no ecrã a acusar a mulher de lhe ser infiel. É um indivíduo que está acima da média. Convidam-no para participar nos talk-shows e nos concursos, precisamente porque é incipiente. Porém, o incipiente televisivo não é necessariamente um atrasado. (...) antigamente, quando os clientes da tasca faziam o incipiente ultrapassar o limite do tolerável, intervinha o presidente da junta, o farmacêutico, um amigo da família, que agarrava no desgraçado e o levava para casa. Hoje, pelo contrário, ninguém leva o incipiente da aldeia global da televisão para casa, nem ninguém o protege, e o incipiente passa a desempenhar um papel semelhante ao do gladiador, condenado à morte para agradar à multidão. A sociedade, que protege o suicida da sua trágica decisao, ou o drogado do desejo que o iria conduzir à morte, não protege o incipiente televisivo; antes pelo contrário, encoraja-o, tal como antigamente se encorajavam os anões e as mulheres com pêlos a exibirem-se nos parques de diversões."

[J · Rating 4 out of 5]

This guy could write!

[علی صنعوی]

کتاب «بازگرداندن زمان به عقب» مجموعه‌ایست از مقالات و سخنرانی‌های اومبرتو اِکوی نازنین در حد فاصل سال‌های 2000 تا 2005 که گرچه پاره‌ای از آن‌ها، مانند موارد در ارتباط با جنگ عراق و همینطور افغانستان، به قدرت رسیدن برلوسکونی در ایتالیا و یا نبردهای رسانه‌ای در جهان، دیگر بسیار قدیمی شده‌اند و به قول معروف تاریخ مصرفشان گذشته اما همچنان نوشتار جذاب، طنز گیرا و آینده‌نگری نگارنده‌اش که فارغ از حیطۀ فعالیت‌های ادبی‌اش باید او را فلسفه‌ورزی بزرگ نیز به شمار آورد می‌تواند برای علاقه‌مندانش از جذابیتی بالا برخوردار باشد. اما در این میان پاره‌ای مقالات، نیز در این کتاب هستند که نه تنها نمی توان تاریخ مصرفی برایشان در نظر گرفت که اتفاقاً بسیار هم به روز هستند و به مباحثی می‌پردازند که امروزه ذهن بسیاری از روشنفکران و نظریه‌پردازان را به خود مشغول کرده‌اند، نوشته‌هایی که گاه به مباحثی هستی‌شناسی می‌پردازند و گاه به مقولۀ از دست رفتن کنترل انسان بر زندگی‌اش به واسطۀ تحولاتی که در قرن جدید رخ داده است؛ مقالاتِ «بر شانۀ غول‌ها»، «آنان که به خدا باور ندارند به همه‌چیز باور دارند»، «اندر فواید و مضرات مرگ» و «یک رؤیا» از همین گروه نوشته‌ها هستند که همزمان با طرح مسئله، با همان طنزهای خاص و شیرین همیشگی نیز همراهند و در عین غرق کردن مخاطب در مبحث جدی مطرح شده گاه به عادت مألوف جناب اِکوی کبیر لبخندی نیز بر لبان خواننده می‌نشانند. به جای ارائۀ توضیحات بیشتر در ارتباط با کتاب، به نظرم رسید ترجمۀ یکی از بهترین مقالات آن را که در قالب داستانکی کوتاه با نام «یک رؤیا» در بخش انتهایی این مجموعه قرار گرفته است در ادامه بیاورم تا شاید اشتیاقی ایجاد کند برای مطالعۀ کل این کتاب و یا حتی ترجمۀ آن در آینده‌ای نزدیک.



یک رؤیا
وقتی شخصی می‌گوید: «من رؤیایِ چیزی را می‌بینم.» یا «رؤیایی دیدم.» معمولاً منظور او این است که امیال و آرزوهایش در عالَمِ خواب و رؤیا، صورت خارجی، یا شکلی تصویری به خود گرفته‌اند. اما گاه این رؤیا می‌تواند شکل یک کابوس را نیز به خود بگیرد؛ پدیدار شدنِ تصاویری که هرگز هیچ‌کس آرزوی دیدن آن‌ها را ندارد. و گاه این تصاویر، نمودی پیشگویانه و پیامبرگونه دارند که فهم آن‌ه�� نیازمند کمک مُفَسّری چیره‌دست است.
رؤیای شب قبل من، که قصد دارم آن را بی کم و کاست برای شما بازگو کنم، از جنس دستۀ سوم است. رؤیایم را برایتان شرح می‌دهم بی‌آنکه پیش‌دستی کرده و از خودم پرسیده باشم که آیا این رؤیا بیانگر امیال و آرزوهای درونی من است یا بیانگر ترس‌های نهفته در وجودم.
در خواب دیدم که تاریکیِ ناشی از قطع کاملِ برق، تمام پهنۀ جهان متمدن را درنوردیده و سایۀ خود را بر سرتاسر زمین گسترده. خاموشیِ کاملی که با تلاش‌هایی نا امیدانه و بی‌ثمر برای یافتن مسبب اصلی آن همراه است. از آنجا که ترس بر ملت‌ها و حکومت‌هایشان مستولی شده، کشمکشی سخت سرتاسر سیارۀ زمین را دربرمی‌گیرد: یک جنگ تمام عیار رخ می‌دهد، نه از جنس جنگ‌های کم‌حاشیه و بی‌اهمیتی مثل جنگ جهانی دوم که در نهایت فقط پنجاه و پنج میلیون نفرِ ناقابل کشته به جا گذاشت، جنگی با مدرن‌ترین ابزارها و تکنولوژی‌های ممکن که تمام سطح زمین را به صحرایی مملو از مواد رادیواکتیو تبدیل می‌کند و دست‌ِکم نیمی از جمعیت جهان بر اثر شلیک آتش نیروهای دشمن یا خودی، گرسنگی، قحطی و شیوع بیماری‌های واگیر از بین می‌روند. خلاصه اینکه در این گیر و دار، تنها امری که کامل و بدون نقص پیگیری شده و به سرانجام رسیده، عملیات نظامی پِی‌درپِی و انهدام شهرها و مناطق مسکونی‌ست که ریشه در لیاقت و شایستگی بی‌حد و حصر ژنرال‌های مجهز به آخرین اطلاعات و دستاوردهای تکنولوژیک زمانه دارد.
طبیعتاً (از آنجا که ما انسان‌ها، به‌خصوص اگر متعلق به ملل کهن باشیم، حتا در عالم خواب و رؤیا هم دست از خودستایی و خودشیفتگی برنمی‌داریم)، در خواب دیدم که خودم، عزیزترین افراد خانواده‌ام و بهترین دوستانم به شکلی معجزه‌آسا از مرگ قِسِر در رفته‌ایم و همگی در بخشی از جهان (به احتمال زیاد کشور ایتالیا) که بر حسب اتفاق و در مقایسه با دیگر نقاط جهان، وضعیت چندان بدی هم ندارد به زندگی خود ادامه می‌دهیم.
در آنجا، دیگر نه از برنامه‌های تلویزیون و ماهواره خبری هست و نه از شبکۀ اینترنت. تمامی خطوط تلفن از دست رفته. شاید بعضی شکل‌های ارتباطات رادیویی هنوز باقی باشند که دسترسی به آن‌ها هم فقط با استفاده از رادیوهای کریستالی قدیمی یا دست‌ساز امکان‌پذیر است. دیگر از خطوط برق هم خبری نیست، مگر با چینش تعدادی صفحات خورشیدی در کنار هم و اتصال آن‌ها به شبکۀ برق خانگی، آن هم در بعضی مناطق روستایی و حومۀ شهرهای نابود شده، تا شاید بتوان چند ساعتی در روز از روشنایی کافی بهره‌بُرد و در باقیِ ساعات به‌ناچار می‌بایست از شمع‌های پارافینی که در بازار سیاه و با قیمت گزاف به فروش می‌رسند استفاده کرد. دیگر هیچ‌کس دغدغۀ بنزین، گازوئیلِ پالایش شده و میزان خلوص آن را برای استفاده در اتومبیل‌های سواری ندارد چرا که دیگر جاده‌ای باقی نمانده که اتومبیلی بر آن براند. وسایل نقلیه، در بهترین حالت، گاری‌های اسب‌کِش هستند و درشکه‌ها.
و من، یک روز عصر، در کنار نور ضعیف لامپی خورشیدی، یا شمعی روشن، یا حتا کنار آتشی کوچک، فراهم شده از تکه چوب‌هایی که جَسته و گریخته از اطراف به دست آمده‌اند، روی یک صندلی کهنه می‌نشینم تا نوه‌هایم را که حالا به کُل از نعمت برنامه‌های منّور تلویزیون بی‌بهره مانده‌اند با خواندن کتاب‌های قدیمی -که آن‌ها را در میان گرد و غبار اتاق‌های زیرشیروانی یافته‌ام- یا با گفتن افسانه‌های جن و پری و یا صحبت دربارۀ جهانِ پیش از جنگ، سرگرم کنم.
بعد، همگی با هم دور رادیوی کریستالی جمع می‌شویم، ایستگاهی دوردست را می‌یابیم و به شرح اتفاقاتی که در اطرافمان می‌گذرد و خطرات احتمالی که محیط‌مان را تهدید می‌کند گوش می‌دهیم. ارتباط با محیط خارج می‌تواند از طریق آموزش کبوترهای پیغام‌بر انجام‌شود، پس با خودمان فکر می‌کنیم چه خوب خواهد‌بود اگر یک روز پیغامی از پای یکی از آن کبوترها باز‌کنیم و با خواندن آن از حال عموجان باخبر شویم. بفهمیم که اگرچه درد سیاتیک هنوز عمو را به شدت آزار می‌دهد اما او هنوز زنده است، سرِپا و امیدوار. و شاید پشتِ کاغذِ پیام‌هایی که به پای کبوترها بسته‌شده‌، تکه روزنامه‌ای پیدا کردیم که مطلبی جالب توجه از دوران پیش از جنگ در آن نوشته شده بود.
شاید اگر به یکی از روستاهای اطراف پناه ببریم، هنوز مدرسه‌ای در آنجا وجود داشته باشد و من هم بتوانم با آموزش دستورِ زبان، تاریخ یا هر چیز دیگر، سهم خودم را به جامعۀ کوچک‌مان ادا کنم. آموزش هر چیزی غیر از جغرافی، چرا که مرزها آنقدر در جریان جنگ تغییرکرده‌اند که هرگونه صحبتی دربارۀسرحدات، قلمروها و مرزهای جغرافیایی مثل صحبت‌کردن دربارۀ تاریخ باستان است. اگر هم مدرسه‌ای در کار نبود، باکی نیست. نوه‌هایم و دوستان‌شان را جمع می‌کنم و در خانه به آن‌ها درس می‌دهم: ابتدا خوشنویسی تا دست‌هایشان گرم شود، نه فقط برای نوشتن، که برای بسیاری از وظایف روزانۀ ‌دیگر که بر عهده‌شان گذاشته شده. بعد، آرام‌آرام و خُرد‌خُرد -البته اگر دانش‌آموزانی با سن بالاتر در کلاس حاضر باشند- می‌توانم به آن‌ها فلسفه درس بدهم.
شاید حیاط بزرگ پشت کلیسا با زمین ورزشی‌اش هنوز سالم‌ مانده‌باشد، پس بچه‌ها می‌توانند با توپی که از گره‌زدن لباس‌های کهنه و پاره ساخته‌شده فوتبال بازی‌کنند. و شاید ما هم در انبار قدیمی کلیسا میز بیلیاردی پیدا کردیم. کشیش، تخته‌های چوبی را به‌هم میخ می‌کند تا میز پینگ‌پُنگ بسازد؛ بازی جذاب و سرگرم کننده‌ای که شاید حتا برای جوان‌ترها بسیار لذت‌بخش‌تر و خلاقانه‌تر از هر بازی ویدئویی و کامپیوتری باشد.
بخش بزرگی از غذاهای ما را گیاهان تأمین می‌کنند که از محیط‌های بدون رادیواکتیو جمع‌آوری شده‌اند و ما یاد می‌گیریم که از برگ‌های بخارپزشدۀ گیاه گزنه تغذیه کنیم که طعم آن بیشتر شبیه به طعم اسفناج است. از آنجا که خرگوش‌ها، به معنای واقعی، جاندارانی قوی هستند و به راحتی خود را با محیط تطبیق می‌دهند، برای تغذیۀ گوشت با مشکلی مواجه نیستیم و شاید حتا برای ناهار روز یکشنبه هم بتوانیم خوراک جوجه داشته‌باشیم: یک تکه سینه برای دختر کوچک خانواده، یک تکه ران، برای برادر بزرگترش، یک تکه بال برای هر یک از پدر و مادر، و گردن یا سرِ جوجه -که در مورد پرنده‌های رها از قفس خوش‌طعم‌ترین بخش آن‌ها محسوب می‌شود- برای مادربزرگ که اهل ایراد گرفتن هم نیست.
دوباره لذت پیاده‌روی در طبیعت، گرمای ژاکت‌های بافته‌شده از الیافِ گیاهان و دستکش‌های پشمی را کشف می‌کنیم. دستکش‌هایی که می‌شود از آن‌ها برای ساختن آدم‌برفی و همینطور برف‌بازی با بچه‌ها استفاده کرد.
و یک دکتر خانوادگی خوب هم خواهیم‌داشت، با ذخیره‌ای کافی از آسپیرین، قرص سرماخوردگی و تب‌بُر. اما مطمئناً دیگر از دستگاه فشارخون، اشعۀ ایکس و سایر تکنولوژی‌ها و دستگاه‌های پزشکی، خبری نیست. متوسط عمر جمعیت انسانی بار دیگر به شصت سال می‌رسد اما این چندان هم بد نیست، انسان‌ها تا روزی که زنده هستند راه می‌روند و این عدد در مقایسه با بسیاری از نقاط دیگر جهان، حتا پیش از جنگ، عددی بالاست.
آسیاب‌های بادی، بار دیگر در افق تپه‌های مشرف به روستا ظاهر می‌شوند. و مردان پیر روستایی در سایۀ بادگیر‌های بلند و چرخانِ آسیاب‌ها داستان «دُن کیشوت» را برای جوان‌ها تعریف می‌کنند و جوان‌ترها همچون اجداد خود کشف می‌کنند که چه شگفتی غریبی در زبانِ «سِروانتِس» نهفته است. مردم دوباره به موسیقی روی می‌آورند، بعضی آهنگ می‌سازند و همۀ مردم دوباره سازهای سنتی و فراموش شدۀ محلی را کشف می‌کنند و نواختن آن‌ها را می‌آموزند. هیچ مهم نیست چقدر وضعیت بد باشد، همیشه و در هر لحظه می‌توانی چند ساقۀ نِی و چاقویی جیبی برداری، نِی‌ها را بتراشی و صدای تمام ارکست‌های فلوت را از دلِ ساقه‌های نِی خارج‌کنی. هر یکشنبه، در علفزار بیرون روستا، مراسم رقص برگزار می‌شود و شاید چند آکاردئونیست که خودشان و سازشان از جنگ جان به در برده‌اند برایمان «ماژورکا» بنوازند.
مردم، در کافه‌ها و قهوه‌خانه‌های روستایی دور هم جمع می‌شوند و با کارت‌بازی خود را سرگرم می‌کنند. تنها نوشیدنی، لیموناد تازه است و شاید آب انگور تازه. سادگی و بی‌ریایی روستایی بار دیگر در روح انسانی شکوفا شده و سیّاسی و پیچیدگی انسان مدرن ناپدید می‌شود. دیگر برای نشاط بخشیدن به روح یا تحریک جسم، نیازی به مصرفِ محرک‌های شیمیایی نیست. جوان‌های بدونِ‌انگیزه فقط با بخور و دم‌نوش گیاه بابونه خود را به آرامش می‌رسانند و در همان حال که حوله‌ای به دور پیشانی بسته اند می‌گویند نَفَسِ حقیقی زندگی همین است.
در کوهستان، حیواناتی که زنده مانده‌اند دوباره به شرایط ایده‌آل گذشته بازمی‌گردند؛ گورکن‌ها، سمورها، روباه‌ها و خرگوش‌ها در شمارِ زیاد. حتا مدافعین حقوق حیوانات هم رضایت می‌دهند هر از گاه با یک تفنگ شکاری قدیمی- البته اگر هنوز یکی از آن‌ها باقی مانده باشد- یا تیر و کمان و یا خدنگِ پوفَکی (به سبک سرخپوستان آمریکای جنوبی)، به شکار بروند تا هم تعادل در طبیعت برقرار شود و هم از غذاهای با پروتئین غنی بهره‌مند شوند.
شب‌ها، از پایین تپۀ مُشرِف به روستا، صدای پارس سگ‌ها را می‌شنویم. سگ‌هایی که هم خوب تغذیه می‌شوند و هم در بهترین شرایط از آن‌ها نگهداری می‌شود، چرا که حالا مردم به خوبی می‌دانند، سگ‌ها جایگزینی ارزان قیمت برای سیستم‌های اعلان خطر الکترونیکی پُر سر و صدا و پُردردسری هستند که پیش از جنگ به کار می‌رفتند. دیگر هیچ‌کس سگ‌ها را در بزرگراه‌ها رها نمی‌کند، چرا که دیگر بزرگراهی وجود ندارد، که اگر هم وجود داشت کسی از آن‌ها استفاده نمی‌کرد، چون پیمودن آن راه‌ها ذهن هرکس را با سرعتی تمام به سمت و سوی سؤالی سوق می‌داد که بهتر بود از آن پرهیز شود: «کجایند انسان‌های پیش از ما؟»
کتاب‌خواندن دوباره رونق می‌گیرد، چرا که کتاب‌ها، جز آن‌ها که شعله‌های آتش نابودشان کرده، از هر فاجعۀ دیگری در امان مانده‌اند. تعداد زیادی کتاب در میانِ گرد و غبار خانه‌های رها شده به حال خود و کتابخانۀ مخروبۀ شهر یافت‌شده و بیرون کشیده می‌شوند؛ کتاب‌ها بار دیگر دست به دست می‌گردند. دوستان، کتاب به یکدیگر امانت می‌دهند و دوباره همه در جشن سال نو کتاب هدیه می‌گیرند و کتاب هدیه می‌دهند و کتاب‌ها دل‌های ما را دوباره به هم پیوند می‌دهند و در شب‌های سرد زمستانی و گرمای تابستان در کنار هم زنده نگه می‌دارند گویی که دل‌های ما به ندای طبیعت پاسخ می‌دهند. ندایی برخاسته از درختی که حالا صفحات یک کتاب را تشکیل داده‌اند.
شاید در میان اصوات منتشر شده از رادیوهای کریستالی خبرهایی نگران‌کننده شنیده شود ولی ما امیدواریم و امیدوار می‌مانیم که بدترین حوادث از محیط زندگی ما دور بمانند و هر روز ستارۀ اقبال خود را می‌ستاییم، چرا که هنوز زنده‌ایم، آسمان آبی‌ست و خورشید بر فرازش می‌درخشد. و هر روز شاعران بیشتری در میان ما پدید می‌آیند. آن‌ها شعر می‌سرایند و می‌گویند سپیدۀ عصر طلایی نوینی در آسمان حیات بشری سَر زده.
اما هزینۀ گزافِ حاصل از تجدید این لذات بشری، دستِ کم می‌تواند سه میلیارد کُشته باشد، همراه با محو‌شدن بزرگترین دستاوردهای تاریخ بشری از زمین مانند اهرام مصر، موزۀ لوور و برج بیگ‌بِن و تحلیل رفتن کلان‌شهرهای بزرگی مثل نیویورک و تبدیل‌شدن آن‌ها به محدوده‌ای نسبتاً کوچک در ابعاد منطقۀ بِرانکس. اما شاید فاجعه‌بارترین بخش از زیستن در چنین جهانی، برای کسی مثل من که عادت به سیگار‌کشیدن دارد، این باشد که یا باید سیگار را ترک کنم و یا تَن به دود کردن کاه و یونجه بدهم. اینجا بود که سراسیمه از خواب پریدم - و راستش را بگویم- آرزو کردم که هرگز هیچ یک از این حوادث رُخ ندهند.
اما همین امروز به سراغ شخصی رفتم که در زمینۀ فالگیری و تعبیرخواب سابقه‌ای طولانی و تبحّری خاص دارد و می‌تواند با نگاه‌کردن به دل و رودۀ بیرون ریختۀ حیوانات و یا دقت در پرواز پرندگان چیزهایی را پیشگویی کند. او گفت که اگر چه خواب من از به وقوع پیوستن حوادثی هولناک خبر می‌دهد، اما در دلِ این رؤیا، پیشنهادهایی هم برای دور ماندن از این فجایع وجود دارد، مثلاً؛ اجتناب از مصرف‌گرایی، خودداری از خشونت، تحتِ تأثیرِ خشونتِ اجتماع قرار نگرفتن و حتا هر از گاه مورد توجه قرار دادن عقاید و حکمت‌های کُهن و فرهنگ و هُنر؛ گنجینه‌هایی که جامعۀ امروز، رفته‌رفته در حال فراموش‌کردن آن‌هاست. گفت که ما حتا همین امروز هم می‌توانیم کامپیوترها و تلویزیون‌های خود را خاموش کنیم و به جای رِزِرو کردن پروازِ تورِ مسافرتی به جزایر مالدیو یا هر جای دیگر، چند ساعتی با دوستان، گِردِ آتشی جمع شویم و برای هم داستان نقل کنیم. برای انجام چنین کاری فقط به اراده‌ای قوی نیاز است و بس.
مردِ فالگیر اضافه کرد: «گاهی ما انسان‌ها باید شجاعت متوقف‌کردن خطاهایمان را داشته‌باشیم تا از تحقق پیدا کردن کابوس‌های مهیب جلوگیری کنیم. برای ماندن، راهی جز این نیست.» و بعد، با کج‌خُلقی خاص مردان فرزانه، همچون حکیمی که مُریدانش را پند می‌دهد اما می‌داند پندهایش گوش شنوایی ندارند اضافه کرد: «شاید روزی همۀ شما انسان‌ها، با داشته‌ها و تاریخ‌ پُر افتخارتان به تباهی کشیده شوید و گناه این فاجعه تنها به گردن خودِ شماست و خطاهای مکررتان.»

[Ioannis Savvas · Rating 5 out of 5]

Το βιβλίο «Με το βήμα του κάβουρα» είναι μια συλλογή από δοκίμια και άρθρα του Umberto Eco που έχουν δημοσιευτεί από το 2000 σε περιοδικά και εφημερίδες. Η θεματολογία του Eco είναι τεράστια και περιλαμβάνει πολιτική (Μπους, Μπερλουσκόνι, Μπιν Λάντεν), επιστήμη (τεχνολογία, ιατρική, γενετική), τέχνη (Χάρυ Πότερ), μέχρι φιλοσοφία, θρησκεία και μεταφυσική. Ο κοινός παρονομαστής του έργου είναι τα ΜΜΕ και ο λαϊκισμός που ασκούν (ένα φαινόμενο που, υπό τις συνθήκες που γράφει ο συγγραφέας ανθεί στην Ιταλία, αλλά θα μπορούσε ο καθένας να βρει κοινά στοιχεία και στην Ελλάδα).

Η αναλυτική και διεισδυτική ματιά του Eco φέρνει τον αναγνώστη πρόσωπο με πρόσωπο με τα σύγχρονα προβλήματα, τις τάσεις και τις εξελίξεις. Πάντα μοντέρνος, αντικειμενικός και ορθολογιστής βάζει τα πράγματα στη θέση τους, αποστασιοποιείται όσο χρειάζεται για να προσδιορίσει το πρόβλημα και με καυστικότητα σχολιάζει, προτείνει και συμμετέχει στη λύση του.

Ο Eco είναι ο πραγματικά συμμετοχικός διανοούμενος. Αυτός που πλησιάζει τον κοινό άνθρωπο, αναγνωρίζει τα προβλήματά του, τον πιάνει από το χέρι και τον τραβάει προς το φως. Είναι ο φιλόσοφος που δουλεύει για τον άνθρωπο και όχι για κάποιες ιδέες. Πόσο μάς λείπουν τέτοιοι άνθρωποι στην Ελλάδα! Έχουμε πήξει στους ψευτοδιανοούμενους και τους «μπλαζέ» διανοούμενους, που περιμένουν να τους φτάσεις εσύ, ενώ αυτοί κάθονται ψηλά στο θρόνο τους και περιμένουν.

Το τελευταίο κείμενο του βιβλίου αναφέρεται στην προετοιμασία για το στερνό ταξίδι και ένα χιουμοριστικό χωρίο θα μπορούσε κάλλιστα να έχει τίτλο «Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης»:

Πρόσφατα ένας σκεπτόμενος μαθητής (κάποιος Κρίτων) με ρώτησε: «Δάσκαλε, πώς μπορεί κανείς να προσεγγίσει καλά τον θάνατο;» Απάντησα ότι ο μόνος τρόπος για να προετοιμαστείς για τον θάνατο είναι να πειστείς ότι όλοι οι άλλοι είναι μαλάκες.

Μπροστά στην κατάπληξη του Κρίτωνα, ξεκαθάρισα τα λόγια μου. «Βλέπεις,» του είπα «πώς είναι δυνατόν να προσεγγίσεις τον θάνατο, ακόμα κι αν είσαι πιστός, αν νομίζεις ότι ενώ εσύ πεθαίνεις, ποθητοί νέοι και των δύο φύλων χορεύουν στις ντισκοτέκ ξεφαντώνοντας πέρα από κάθε όριο, φωτισμένοι επιστήμονες παραβιάζουν τα τελευταία μυστήρια του κόσμου, αδιάφθοροι πολιτικοί πλάθουν μία καλύτερη κοινωνία, εφημερίδες και τηλεοράσεις μεταδίδουν μόνο τις σημαντικές ειδήσεις, υπεύθυνοι επιχειρηματίες φροντίζουν ώστε τα προϊόντα τους να μην υποβαθμίζουν το περιβάλλον και καταπιάνονται με την ανάπλαση μιας φύσης φτιαγμένης με ρυάκια από πόσιμο νερό, δασωμένες πλαγιές, γαλήνιους και καθάριους ουρανούς, προστατευμένους από σωτήριο όζον, απαλά σύννεφα που σταλάζουν πάλι γλυκύτατες βροχοσταλιές; Η σκέψη ότι εσύ φεύγεις, ενώ συμβαίνουν όλ΄ αυτά τα θαυμαστά πράγματα, είναι ανυπόφορη.

Αλλά προσπάθησε απλώς να σκεφτείς ότι, τη στιγμή που συνειδητοποιείς ότι εγκαταλείπεις αυτήν την κοιλάδα, έχεις την απαρέγκλιτη βεβαιότητα ότι ο κόσμος (έξι δισεκατομμύρια ανθρώπινα όντα) είναι γεμάτος μαλάκες, ότι αυτοί που χορεύουν στην ντισκοτέκ είναι μαλάκες, ότι οι επιστήμονες που πιστεύουν ότι έλυσαν τα μυστήρια του κόσμου είναι μαλάκες, ότι οι πολιτικοί που προτείνουν την πανάκεια για όλα μας τα δεινά είναι μαλάκες, ότι εκείνοι που γεμίζουν σελίδες επί σελίδων με ανούσια περιθωριακά κουτσομπολιά είναι μαλάκες, ότι εκείνοι οι αυτοκτονικοί παραγωγοί που καταστρέφουν τον πλανήτη είναι μαλάκες. Εκείνη την στιγμή, δεν θα ένιωθες ευτυχία, ανακούφιση, ικανοποίηση που εγκαταλείπεις αυτήν την κοιλάδα με τους μαλάκες;

Τότε ο Κρίτων με ρώτησε: «Μα, δάσκαλε, πότε θ΄ αρχίσω να σκέπτομαι έτσι;» Του απάντησα ότι δεν πρέπει να το κάνει πολύ σύντομα, γιατί όποιος στα είκοσι ή στα τριάντα του σκέφτεται ότι όλοι είναι μαλάκες, είναι μαλάκας και δεν θα αγγίξει ποτέ τη σοφία. Θα πρέπει να ξεκινήσεις με τη σκέψη ότι όλοι οι άλλοι είναι καλύτεροι από σένα και να εξελιχθείς σιγά σιγά, να έχεις τις πρώτες ωχρές αμφιβολίες γύρω στα σαράντα σου, να αρχίσεις την αναθεώρηση ανάμεσα στα πενήντα και στα εξήντα και να φτάσεις στη βεβαιότητα ενώ θα βαδίζεις προς τα εκατό, αλλά να΄ σαι έτοιμος να κλείσεις τους λογαριασμούς σου μόλις σημάνει η καμπάνα.

Το να πειστείς ότι όλοι όσοι είναι γύρω σου (έξι δισεκατομμύρια) είναι μαλάκες απαιτεί μια λεπτή και επιδέξια τέχνη που δεν βρίσκεται στη διάθεση του πρώτου Κέβητα με το σκουλαρίκι στ” αυτί (ή στη μύτη). Απαιτεί μελέτη και μόχθο. Δεν πρέπει να επισπεύδουμε τους χρόνους. Πρέπει να φτάσουμε γλυκά γλυκά, ακριβώς την κατάλληλη στιγμή για να πεθάνεις γαλήνια. Αλλά την προηγούμενη μέρα πρέπει ακόμα να σκέφτεσαι ότι κάποιος που αγαπάς και θαυμάζεις δεν είναι μαλάκας. Η σοφία συνίσταται στο ν΄ αναγνωρίσεις ακριβώς την κατάλληλη στιγμή (και όχι νωρίτερα) ότι είναι κι αυτός μαλάκας. Μόνο τότε μπορείς να πεθάνεις.

Επομένως, η μεγάλη τέχνη συνίσταται στο να μελετάς κάθε φορά κι από λίγο την παγκόσμια σκέψη, να ξεψαχνίζεις τις εξελίξεις των ηθών, να ελέγχεις μέρα τη μέρα τα ΜΜΕ, τους ισχυρισμούς των καλλιτεχνών με τη μεγάλη αυτοπεποίθηση, τα αποφθέγματα των πολιτικών σε ελεύθερη τροχιά, τις σοφίες των αποκαλυψιακών κριτικών, τους αφορισμούς των χαρισματικών ηρώων, μελετώντας τις θεωρίες, τις προτάσεις, τις εκκλήσεις, τις εικόνες, τα οράματα. Μόνο τότε, στο τέλος, θα σου έρθει η συνταρακτική αποκάλυψη ότι όλοι είναι μαλάκες. Εκείνη τη στιγμή, θα είσαι έτοιμος για τη συνάντηση με τον θάνατο.

Μέχρι το τέλος, θα πρέπει ν΄ αντιστέκεσαι σ΄ αυτή την αναπόδεικτη αποκάλυψη, να επιμένεις να πιστεύεις ότι κάποιος λέει λογικά πράγματα, ότι το τάδε βιβλίο είναι καλύτερο από τ΄ άλλα, ότι ο δείνα ηγέτης θέλει πράγματι το κοινό καλό. Είναι φυσικό, είναι ανθρώπινο, είναι ίδιον του είδους μας να αρνούμαστε την πεποίθηση ότι όλοι οι άλλοι είναι αδιακρίτως μαλάκες, αλλιώς τι αξίζει να ζεις; Αλλά όταν, στο τέλος, μάθεις, θα καταλάβεις τι αξίζει (και μάλιστα πόσο υπέροχο είναι) να πεθαίνεις. Τότε, ο Κρίτων μού είπε: «Δάσκαλε, δεν θα ΄θελα να πάρω βεβιασμένες αποφάσεις, αλλά τρέφω την υποψία ότι είστε μαλάκας». «Βλέπεις», του είπα, «είσαι σε καλό δρόμο».

[Robert Isenberg · Rating 5 out of 5]

For years, Umberto Eco has always shown up at the right time to signal a new era in my life. "The Name of the Rose" propelled me from weaselly sci-fi dork to aspiring culturatus. "How to Travel With a Salmon" inducted me into the world of humor. "Travels in Hyperreality" transformed my vision of "truth" and "authenticity" just as I entered my most happily skeptical period. "Foucault's Pendulum" mirrored my actual social life in so many ways that the parallels were almost frightening (especially given the novel's obsession with symbology). For every turn I've taken, Eco has already paved the road, as if anticipating the exact spot where I'd hoped for a fork.

"Turning Back the Clock" continues the tradition -- the most sensible, intelligent, nuanced analysis of modern headlines I've ever read. Hertzberg is better for U.S. politics, Rushdie great for freedom of expression and pan-Asian topics, but my trio of political thinkers is now complete with Eco, who manages to connect contemporary headaches to ancient migraines. His discussion of "where life begins," though inconclusive, revives schools of Catholic academia that almost nobody recalls; his treatment of "The DaVinci Code" is respectful and complimentary and yet wholly decimating. And his responses to Bush and Berlusconi are both incendiary and hilarious.

Eco, a lifelong protestor of war and violence, has kept up with the times, and nothing I've seen or read can rival his comparative study of paleo- and neo-warfares (Al Qaida is neo-warfare, fought without borders, uniforms, or distinction between civilian and military targets; in response, Bush declared paleo-war, which is irrelevant and counter-productive). Eco is lighthearted for many of the essays, but he is also incensed by the foolishness and short-sightedness of his contemporaries. He ends, perhaps in recognition of his advanced age, with "On the Advantages and Disadvantages of Death," one of the most enviable preambles the hereafter I've ever encountered. My only regret is that, when Eco does one day pass, I'll have run out of books to prepare me for that next fork in the road.

[Laura Méndez · Rating 4 out of 5]

Bueno. Es un placer leer a Eco. Se aprende mucho y se duda. Es tan buen novelista como ensayista, habiendo leído El nombre de la rosa y El péndulo de foucault se me antojaba que así sería... es clara la erudición de este señor (lo que se agradece, al leer tantas citas y referencias termina uno investigando sobre todas aquellas vicisitudes históricas, efemérides y sobre personajes de lo más interesantes,que además tiene la osadía de hoy en día argumentar su posición y no ser dogmático y mesiánico en sus visiones y de "pararse sobre hombros de gigantes" (concepto tratado en el penúltimo ensayo).

El ensayo "Sobre el populismo mediático" tiene una parte llamada *Mata al pajarito* que me pareció uno de los más iluminados textos de la recompilación, aclarando conceptos como conservador, reaccionario, fascista y populista escribió: "El conservador no es un reaccionario y mucho menos un fascista. Véase por ejemplo Churchill, hombre de ideas liberales y antitotalitarias." Él mismo siendo católico (que se consideraría conservador en Italia) arremete en contra de Bush (que era considerado una actitud "liberal" de entonces en USA) es un ejemplo de que esa ensañosa costumbre de jugar a blanco vs. negro, si no estás conmigo estás en mi contra es absurda. "En cambio, el populismo es una forma de régimen que pretende pasar por encima de la mediación parlamentaria y tiende, por tanto, a establecer una relación plebiscitaria inmediata entre el líder carismático y las masas", ese texto fue un respiro para mí en particular después de escuchar día a día debates tan reducidos al uso en forma peyorativa de estos adjetivos que nada tienen que aportar a la resolución de problemas que en supuesto se tratan.

También tuve la oportunidad de adentrarme a temas profundos que andan interesándome, sobre las bases de la democracia y los valores de la república, preguntas como "¿realmente es solo esto la democracia: una forma de conquistar el favor público, que ha de basarse tan solo en una organización de la apariencia y una estrategia del engaño?" del texto "Cómo hacer un contrato con los romanos?" o afirmaciones como "Sobre la cantidad (a falta de criterios más seguros) se sostiene la democracia en la que vencen los que 'son más'" del texto "Populismo sí, calle no" me dieron mucha más sed de estudio sobre la historia de la democracia, la reflexión sobre la necesidad (o no) de la moral, la libertad, el estado y la justicia.

Otro ensayo que me pareció ilustrado de sobremanera fue "Guerras santas, pasión y razón" en donde trata el tema de cuando la religión se interpone en la educación, donde defiende el valor de la pluralidad dice: "En el fondo, los occidentales hemos reflexionado sobre los límites de nuestra forma de pensar precisamente describiendo la pensée sauvage"; "La escuela tiene que enseñar a analizar y a discutir los parámetros por los que se rigen nuestras afirmaciones"; " Es precisamente en los momentos de desorientación cuando hay que saber usar elarma del análisis y de la crítica, tanto de nuestras supersticiones como de las de los demás. Espero que se discutan estos temas en las escuelas, y no solo en las conferencias de prensa".

Es también un buen argumentador en debate político. No pensé que iba a engancharme con política italiana, y sin embargo lo hice.

La toma de Jerusalén, Crónica en directo. Es literatura histórica un pequeño texto que relata exactamente eso que dice su título.

Da mucho lugar y tiempo (si se puede medir el tiempo en párrafos) al new age, el posmodernismo, a los vendedores de vidrio y a la tendencia contemporanea hacia el ocultismo. En "Creer en el trimigistro" hay una frase clara " La diferencia entre la verdad y la falsedad no interesa a quien ya parte del prejuicio, del deseo, del ansia de que le sea revelado un misterio, algo perturbador, preludio del cielo o del infierno". Más elocuente no se me ocurre.

En muchas ocasiones divergí en opinión, en particular, en el texto "El azar y el diseño inteligente", el diseño inteligente es una pseudociencia totalmente ciega (o testaruda y necia) a las evidencias. La evolución no necesita de un diseñador inteligente... ni siquiera como concepto, hace Eco una analogía a la creación artística inteligente de Miguel Ángel quien "no tiene desde el principio en la mente la estatua que saldrá de él, sino que avanza precisamente por tanteos [...] y que la estatua recién tiene forma al final, Moisés o un Esclavo. "
La base de la evolución es la selección natural, la selección natural se nutre de las variabilidades, y esa variabilidad está sujeta a las mutaciones (que la mayoría NO son beneficiosas para el organismo). No hay intención de creación de algo positivo. Él dice que si el azar es el que prima sería como decir que el azar es dios. Semántica, pero me parece de que no hay diseño, no hay. (no sé si es el lugar para escribir esto pero no sé en principio ni si alguien lo va a leer)

Termino "what did I think" diciendo que la última parte, VIII EL CREPÚSCULO DEL COMIENZO DEL MILENIO está compuesto por dos excelentes ensayos. Transcribo una parte que me impactó del penúltimo:
"Las grandes revoluciones copernicanas del siglo XIX se remontan siempre a gigantes anteriores. Kant necesitaba que Hume le despertase de su sueño dogmático, los románticos se inclinan hacia la tempestad e impulso redescubriendo las brumas y los castillos medievales, Hegel sanciona definitivamente la primacía de lo nuevo frente a lo antieguo (viendo la historia como movimiento perfectivo sin desechos ni nostalgias) releyendo toda la historia del pensamiento humano, Marx elabora su materialismo partiendo, con su tesis de licenciatura, de los atomistas griegos, Darwin mata a sus padres bíblicos escogiendo como gigantes a los grandes simios antropomorfos, sobre cuyos hombros los hombres descienden de los árboles y se encuentran, llenos aún de estupor y ferocidad, con que tienen qe administrar esa maravilla de la evolución que es el pulgar opuesto".
Por último, el ensayo final de la recopilación: "Sobre los inconvenientes y las ventajas de la muerte" me pareció una genial reflexión que me dejó pensando que el verdadero raison d'être para mí parte de la reflexión misma sobre la vida, el carpe diem nunca me llamó la atención ni funciona mucho conmigo.
Y bueno, eso.

[Rossdavidh · Rating 3 out of 5]

Umberto Eco first came to my attention when I saw the movie "The Name of the Rose". I read the book, and found that, in addition to the murder mystery which the movie showed, this book was also a story of political and theological conflict, with a large dose of medieval reference as well. The author obviously has no fear, and it is a wonder he manages to be published, given that he writes on such forbidding topics, and in Italian to boot. The reason he gets away with it, of course, is that he is great.

This book is considerably different. It is non-fiction. It is a collection of essays bundled together. It is written on a topic (world politics in the early noughties) which many others have written about. No blackened tongues in this book. There will be no movie version, either. If you thought "Name of the Rose" was dark subject matter, wait until you seem him write about Berlusconi. The very last word in the book is "Death".

The essays were written from 2000 to 2005, and have a lot of thoughts on war, peace, religion as it relates to politics, and politics as it relates to the media. It is intriguing to imagine what it would be like to live in a country like Italy, where the Prime Minister owns all the private TV networks, and therefore once he is Prime Minister has effective control of every channel on the TV. Karl Rove must have gotten weak in the knees just thinking about it.

The other big difference in perspective I notice, between Eco's in Italy and mine in the U.S. at that time, is that Berlusconi seemed to be excessively clever. Willing to drop the insensitive bombshell occasionally if it suited him, but essentially he was the fox in Italian politics, the one who I imagine writing a worthy successor to Machiavelli's "The Prince" once he retires. Perhaps called, "The Prime Minister".

When Eco looked across the water to the U.S. (which he had too, since we more or less dragged Italy kicking and screaming into Iraq with us), he seems to be fairly perceptive about how American politics works. This tends to make me more likely to rely on his account of Italian politics, but there is one problem.

Eco obviously HATES this guy.

As a subtle and deep thinker, and a thoughtful writer, this takes Eco a bit out of his element. There are writers who are never better than when they are spewing venom at their topic, but Eco is not one of them. He is always readable, but there does creep into some of his essays a clear sense of EXASPERATION. He fairly cries, as much at those among his countrymen who think similarly to him as at the other side, "How can you keep falling for this stuff!?"

Being Eco, though, he then goes on to attempt to figure it out. He dissects the uses (and more often misuses) of media by Berlusconi, Bush, Bin Laden, and all of their opponents. He tries to analyze how, from a terrorist attack in New York City, the entire decade got so badly off kilter. He looks back at the Crusades (he gives a CNN-like first-person account of the fall of Jerusalem), and other past collisions of world views, to see what lessons they might hold for us. He is in every case able to express himself well, and always gives the appearance of one who has thought before forming an opinion.

In the end, though, despite being well-written from start to finish, I found this book unsatisfying. To a certain degree, this isn't Eco's fault. He was writing about a depressing topic. There may not be a way to analyze "Hot Wars and Media Populism" (the book's subtitle) without falling into melancholy. It is not as if the anti-intellectual theocracy depicted in "The Name of the Rose", or the assertively ignorant in "Foucault's Pendulum", were upbeat topics. But when the plot is the world we live in just now, or did not long ago anyway, such a relentless outlining of the problem without any plausible solution is nigh-exhausting.

So, if you're in a mood for something finely-crafted, delivered in bite-sized pieces, extraordinarily relevant, and utterly depressing, this is the one for you. As for myself, I think I'll give myself a break, and the next time I read Eco (and I'm sure I will again), I'll make sure it's fiction, at least.

[Lammoth · Rating 4 out of 5]

Умберто Еко е една от най-ерудираните личности в литературата и като истински библиофил има огромни познания, особено в областта на историята.
"Връща ли се часовникът назад" е сборник от есета, публикации и статии за различни издания, тематично подредени и издадени като книга. Първата ѝ половина ми бе по-безинтересна, тъй като засяга предимно проблемите на Италия, най-вече свързани с прословутия премиер-циркаджия Силвио Берлускони и неговия медиен монопол, който много сполучливо е сравняван от Еко с ексцентричните римски императори Нерон и Калигула. Концентрирах се върху втората половина на книгата за мен, защото в нея се разглеждат вече по-глобално събитията и проблемите в нашия свят, позовавайки се на логиката и чисто научно изследване. Това е основната идея на тази книга - авторът събира накуп уроците, които ни е оставила историята, за да ни покаже, че техниките на управление и манипулация на масите не се различават от тези в миналото. Умберто Еко търси и се опитва да извлече от историята модели и схеми на поведение, социални феномени и търси причините за тях. А те са едни и същи, и циклично се повтарят.

Във втората част основните теми са глобализацията и толерантността - докъде може да се разпростират те, сблъсъкът между различните култури, религии и етноси, медийният популизъм и т.н. Еко не само безпристрастно анализира различните обществени проблеми, наводнили света, а и търси евентуални решения, промяна в начина ни на мислене, поведение и т.н. Все неща, които са втръснали на всички и са се превърнали в досада, но не можем да избягаме от тях. Отбелязал съм няколко цитата, които са повече от показателни:

"Възпитанието на младежите в бъдещото училище не трябва да се основава върху прикриването на различията, а върху педагогически техники, които водят до разбиране у приемане на различията."

"Какво представлява обикновено един терористичен акт? Тъй като терористичната организация следва въстаническа утопия, тя цели преди всичко да попречи да бъде установено между опозицията и управлението съгласие от какъвто и да било тип(...). На второ място, цели да тласне действащото правителство към истерична репресия, възприемана от гражданите като антидемократична, непоносимо диктаторска, и по този начин да се стигне до въставането на предварително съществуващ широк фронт от "пролетарии или отчаяни лумпени", които само чакат последна провокация, за да започнат революционни действия."

"Един призив към нетолерантните фундаменталисти: разберете и приемете нравите и обичаите на страната, която ви е приела. И един призив към домакините: направете така, че вашите нрави и обичаи да не бъдат налагане на вярата ви. "

"Рядко една гражданска война достига генерални размери - обикновено става въпрос за война между банди. Войната на банди също е движение на съпротива , състоящо се от удари в стил "хапеш и бягаш". Понякога във войната на банди се включват "Господари на войната" с техните частни банди, даже банди без идеология, които се възползват от безредиците".*

*Превод: В.Костова-Върлакова
Не че съм съгласен с Умберто Еко (още повече с нещо като ревюто му за филма "Страстите Христови" и критиките му към Мел Гибсън), но определено харесвам начина му на мислене. Тази книга я четох от време на време, периодично, което ще рече, че едва ли е за директно четене от кора до кора. Но хора, които се занимават с обществени и социални науки, политологоия, антропология и т.н, определено има какво да научат.

[Virginia Cornelia · Rating 4 out of 5]

" poporul ca atare nu exista, populistul este cel care isi faureste o imagine virtuala a vointei populare. Altii pot fauri imaginea consensului popular prin jocul sondajelor sau pur si simplu, evocand spectrul unui *popor*.
Procedand astfel, populistul isi identifica propriile proiecte cu vointa poporului.
.....
Victimizarea este o tehnica fundamentala. Ea permite sa arate propriului electorat ca el este victima unei persecutii : " vedeti, orice as face si spune, sunt atacat".
Victimizarea merge mana in mana cu populismul.
Un alt element al strategiei este ca, pentru a starni provocări in lant, nu trebuie sa vorbesti numai tu, ci sa dai mana libera celor mai zarghiti colaboratori de ai tai. Nu trebuie sa ii instruiesti. Daca i ai ales bine, vor purcede pe cont propriu.
Tehnica de vanzare: " va maresc pensiile si va reduc taxele. Trebuie sa faca promisiuni care sa apara in ochii criticilor ca o provocare, astfel incat opozitia sa nu ramana indiferenta, ba chiar sa reactioneze energic.
Frontul critic fata de noul regim ajunge doar la un auditoriu care nu are nevoie de aceste critici."

[Kate Gould · Rating 1 out of 5]

Umberto Eco likes to think of himself as disagreeable. Being described as such, he says, “fills me with pride and virtuous satisfaction”. To this end, he exhorts readers to, amongst other things, insult the dead, ritually sacrifice presidents, choose their own judge, and boycott products sold on state-owned television channels. None of which, it could possibly be argued, is entirely unreasonable or disagreeable.

What is disagreeable – more irritating, really – is Eco’s tone. Supercilious, ponderous, petulant, and almost entirely lacking in humour, he deems the entire southern US morons, informs us that not all suicide bombers are Muslim (did anyone think they were?), and dismisses any dissenters as fools and infantile idiots.

He is not entirely without generosity. Writing on immortality, he comments that, though they may not leave anything of particular note behind, even “the humblest creature” can achieve immortality by passing on tales of his experience to his children. How magnanimous.

[Raf · Rating 4 out of 5]

It's a collection of essays from Eco, only part of which is about hot wars or media populism (my bad definition - the need of media companies to increase revenues, combined with the use of the media by political powers, leading to lowest common denominator media, which works against the very people they loudly claim to represent and serve). A lot of reflection by a guy who is into history, philosophy, and pop culture. It is witty and dry, and a bunch of it went over my head, but I liked it, and you could guess already if you would or not.

Favorite idea from the book - that people are divided into classes not by wealth or socio-economic status, but by the media they consume. Example: dirt-poor mid-westerners and DC-insider neocons can relate via Rush Limbaugh, just as liberals across socio-economic lines can relate via The Daily Show.

[Victor · Rating 4 out of 5]

A way to understand billionaire populist leaders, how they subvert democracy, and why media has been so ineffectual in stopping them. Eco is writing about Berlusconi, in Italy, in 2003. Highly relevant today.

[Fabián Giles · Rating 5 out of 5]

Una serie de interesantes y profundas reflexiones acerca de la vida, la política y la muerte escritas por el maestro Umberto Eco hace 20 años y a 5 años de su lamentable pérdida para las letras y la crítica del mundo. Termino citando uno de sus pensamientos:

"La belleza de crecer y madurar consiste en darse cuenta de que la vida es una maravillosa acumulación de saber".

[Ferda Nihat Koksoy · Rating 4 out of 5]

YENGEÇ ADIMLARIYLA - SICAK SAVAŞLAR VE MEDYATİK POPULİZM
-2001 New York - Dünya Ticaret Merkezi eylemine benzer bir eylem Roma - San Pietro Katedrali vb. için tekrarlanacak olursa, Batı'da müslüman avı başlayabilir ve durum Hitler'i aratabilir.

-ABD bilim merkezleri (özellikler Kaliforniya) uzak doğuluların yönetimine geçtikçe, ABD'nin dikkat ve ticareti uzakdoğuya yönelmekte; yalnızlaşan Avrupa ya tek ülke gibi davranmayı öğrenir yada balkanlaşıp dağılır.

-Günümüz uygarlığı tüm yaşamı karnaval haline dönüştürmekte ve bu gidişatta en önemli rolü bilgisayarlar-televizyonlar oynamaktadır.

-Buna paralel olarak siyaset ise ekran gladiyatör dövüşlerine benzemekte, "devlet adamları"nın yerini "TV adamları" almakta; global ekonomi tarafından gözlenmekte olan bu hallerin sürgünlerini ise "TV yasağı" oluşturmaktadır. TV'lerde son söz hep iktidara bırakılmakta ve parlamento devre dışı bırakılarak lider ile kitlenin direkt ilişkisi sağlanmaktadır.

-Dedikodu büyüsünü yitirirken, mahremiyetler gönüllü ve patolojik boyutlarda teşhir edilmekte ve global köyün zavallıları TV'lere koşmak zorunda kalmaktadır.

-Eğitim alanında cumhuriyetlerin sağladığı fırsat eşitliği giderek kaybolmakta ve sınıfsal-dinsel-etnik temelli okullar/eğitimlerle yarının kan davalarının yolları döşenmektedir.

-Bir kuşağın aptalının önceki kuşağın dehasını aşmasını sağlayan ve evrenin gerçeklerinin öğrenilmesine rehberlik eden bilimin zaman ve aşamalar gerektiren vasfı terkedilmekte, hemen elde etme şekilleri olan sihir-büyü-kehanet-mucize'ye yönelinmektedir. Bir kahin ancak kendi toplumunun öğrettiklerinin kehanetiyle sınırlı olabilir. Bir an önce, bilim insanları tarafından ilkokullardan başlayarak yapılacak yaygın eğitimlerle, bu dehşete gidiş önlenmeye çalışılmalıdır.

-Berlusconi teknikleri geliştirilmekte ve yaygınlaştırılmaktadır: değişimin gerekliliğinin ifadesi ve sürekli tekrarı; din ve ulus birliğinin sahiplenilmesi; karşıtların halk düşmanı gösterilip sözlü saldırılarda bulunulması; TV tartışmalarından uzak durulması; yandaşlara "zafer yakın" duygusunun verilmesi; mazlumiyet-mağduriyet söyleminin tekrarlanması; ticari satıcı tekniğinin kullanılması ile tutarlılık aranmaksızın ard arda söz sıralayarak dinleyicinin bir noktaya takılmasının sağlanması; kabulu zor tahriklerle gündemin sürekli elde tutulması.

-Manevi tehdit, yaygın sözlü baskı, otosansür, medyatik linç, yeni şiddet yöntemleri olmuştur.

-Berlusconi tekniklerinin aşılabilmesinin yolu, medya üzerinden, geleceğe yönelik söylemlerle sürekli olarak fikir-plan-proje üretmeye çalışmak ve seçimleri bir ahlak sorununun oylaması olarak algılamaktır.

[Louise · Rating 4 out of 5]

This is a collection of columns and a few speeches by a noted scholar and novelist of the medieval period. As in all collections, some pieces are better than others, but in this volume, all are good.

Of particular note is the opening piece with thoughts on paleo and neo wars. These terms were new and provocative for me.

Another highlight is the section on the media. Italy's experience in media concentration, having a media entrepreneur to take the reins of government and conflate his interest with that of the country, stands as warning. (For more on this I recommend The Sack of Rome: How a Beautiful European Country with a Fabled History and a Storied Culture Was Taken Over by a Man Named Silvio Berlusconi. Eco describes Berlusconi's campaign to weaken the judiciary to serve his own interests. Italy, if it is ever going to control situations such as those described in Gomorrah needs a strong legal system.

Eco explains how in Italy vibrant print journalism means nothing since everyone is watching a Berlusconi owned channel. Using TV, Berlusconi can state a popular policy, (media populism) but since it is not official, need never implement it or take it to Parliament. It can easily be denied. Sometimes it can be a decoy to get a debate on something so that something else can take place without attention. Foreign affairs can be run this way too.

Other ruminations that impressed me included thoughts on the Miss World pageant in Nigeria, Dr. Watson's experiences in Afganistan, Eco's hate mail, dictators building consensus and Eco's thoughts on living to be 100+.

I was unaware that Eco was a columnist. Throughout this period, he has been right on target. I doubt that many US journalists will publish their columns of 2000-2005 in this way.

[D · Rating 5 out of 5]

Highly thought provoking. Insightful look at where we are through the lens of history.

To legitimize Athenian hegemony over her Greek neighbors and over foreign peoples, Pericles portrays the Athenian way of life in charming colors in order to legitimize Athens' right to impose its power.

"And if our ancestors are worthy of praise, our fathers are even more so: they spared no pains to add the empire that is now ours to the one that had been left to them, and that they bequeathed to us..."

felix culpa (or the Fortunate Fall) - had Adam not sinned, he wouldn't have had to earn his bread by the sweat of his brow; lounging about in Eden all day long, he would have remained a playful idler. Hence the timeliness of the serpent's arrival.

Rudyard Kipling invented nothing when he wrote: Kim, all he did was provide a brilliant synthesis of a history that began in the Napoleonic period to end (end?) in the early 20th century.

Western culture has developed the ability to confront its own contradictions. Maybe it doesn't solve them, but it knows they exist and says as much. We can we attain a tolerable degree of positive globalization while avoiding the risks and injustices of negative globalization.

The critique of parameters which the West pursues and encourages shows us how tricky the question of parameters is. Is it right and civilized to protect confidential bank information? Many people think so. But what if this secrecy permits terrorists to keep their money in the City of London. Is the defense of privacy a genuine or dubious value? We continually question our parameters. Schools should teach young people to analyze and discuss the parameters on which our emotive statements are based.

[Mina Villalobos · Rating 4 out of 5]

All I had read of Eco before this essays were his novels, that even though they're really great, they don't really read easily. His essays seem much more vital to me, more true to narrative probably because so many of them are anecdotal -all of them, perhaps? If you understand his conclusions and predictions and vagaries as a result of his experience, which they are.

His views on politics are terrifyingly close to home for me -I had never thought my country would have so many points of symmetry with Italy, while his view on International politics throws light on cultural differences and how we see and understand each other. It shows just how young America (and I mean the continent and not the US) is in terms of civilization compared to other continents, and how young humankind is in terms of civilization as a whole. Topics like tolerance, ethnic understanding, racism, politics, death, education, religion and science are all touched with a sense of humor but complete respect for their gravity -and the gravity of their effects.

A bunch of the essays were too directed to a certain audience that they simply went over me. But they are but a few in a book of many fantastic thought-provoking reflections. A must read.

[Robert McDonald · Rating 4 out of 5]

Umberto Eco’s new collection of essays, entitled “Turning back the clock: hot wars and media populism,” is a mixed bag. Some of the essays are so specific to particular moments in Italian politics that they are hard for Americans to understand. Some are fun and amusing but aren’t of much lasting interest. Some, however, are masterpieces of the genre.

One of the best essays is called “The wolf and the lamb: The rhetoric of oppression.” The centerpiece of the essay is the fable of the wolf and the lamb who happened to approach a river at the same time, looking for a drink. The wolf accuses the lamb of various offences, including muddying the water of the stream, all of which the lamb rhetorically refutes (the lamb is actually downstream of the wolf, for example). Having lost the rhetorical battle, the wolf goes ahead and devours the lamb anyway. Eco then goes on to discuss the various types of political discourse that is the political equivalent, including the United States’ series of arguments justifying an Iraq war that had already been decided on.

[Maureen · Rating 4 out of 5]

I tend to think that I am a fairly intelligent, well-read person until I pick up any book by Umberto Eco. In this collection of essays from 2000 to 2005, many of which were originally newspaper columns, Eco explores four main themes through his philosophical lens: terrorism, politics (both Italian and international), the media and religion. Too bad that we don't have a U.S. equivalent warning us that "words are stones," or that when someone begins with a concession, " the sting will be in the tail."

One thing Eco has convinced me of is my utter lack of knowledge concerning European history, which encompasses the history of Western philosophy. This book is a must for anyone who wishes to gauge the media and historical events with a fuller understanding of the importance of both philosophical and linguistic considerations.

[Lisa · Rating 4 out of 5]

Umberto Eco wrote many of these essays in the aftermath of 9/11 and comments on the ridiculous state of the world's political situation. "What led us into this age of hot was and media populism, and how was it sold to us as progress? Eco discusses such topics as racism, mythology, the European Union, rhetoric, The Middle East, technology, September 11, medieval Latin, television ads, globalization, Harry Potter, anti-Semitism, logic, the Tower of Babel, intelligent design, Italian street demonstrations, fundamentalism, The Da Vinci Code, and magic and magical thinking."

Eco exposes all of our progress as obvious steps backward. He is best when he is talking about Italian politics, but it also least familiar to this reader. Eco has a unique perspective on what we've all become in the 21st century.

[Charles · Rating 3 out of 5]

I got this book purely based on the author. I didn't even know his nationality. This is significant, because he's Italian and he makes a lot of references to Italian events/people who I am not familiar with, especially politics. The only Italian political figure I'm familiar with since WWII is Berlusconi. And, him, I only knew was corrupt.

But, even with my unfamiliarity, when he was criticizing Italian politics, I agreed with the criticisms for American politics. So, I was usually able to get the point.

Having only read one novel of his, I expected more weirdness or humor.

[Kathy · Rating 3 out of 5]

This is a collection of articles, so doesn't have the cohesiveness of a book with a central theme. However, it's a great introduction to Umberto Eco's political philosophy. In addition, it's a great way to view America from the outside, as many of the articles have relevance to America's political and cultural impact.

[Tyas · Rating 5 out of 5]

Highly entertaining, while sobering at the same time. I wish everyone were as sane and possessed clarity like Eco.

This book kept me laughing while reading it; I really love pieces like the ones on Passion of the Christ (which shows that actually it's Mel Gibson who loves to torture Jesus, LOL!) and Dan Brown.

Will forever grace my shelves.

[Dariusz Płochocki · Rating 3 out of 5]

Podróż do Italii sprzed półtorej dekady, poczatki reżimu Berlusconiego, obawy przed rokiem 2000, tragedia WTC i wojny z terroryzmem, wiele skandali o których nie słyszeliśmy, bądź zdążyliśmy szczęśliwie zapomnieć. Miła podróż, szczególnie warto przeczytać esej na temat premier Pasji Gibsona, czy o umieraniu i opuszczania świata pełnego kretynów.

[Carole · Rating 5 out of 5]

Turning Back the Clock, a collection of speeches and columns from la Repubblica and other newspapers, serves as a snapshot of early 2000s culture. The scope of his targets shows the depth of knowledge from which Eco draws his observations. His views are shaped by the idea that the heart of history is cyclical, particularly obvious in his look at academia’s patricide in On the Shoulders of Giants and his contrasts between the political landscape of Italy when he was writing to the dominance of fascism earlier in his life and the ancient and medieval legacies. This awareness does not limit him to the pessimism of nothing being new under the sun, but instead makes a clearer contrast between cycles of human thought and truly new phenomena.
The value of Eco’s short writing is his ability to define concepts, articulate conflicts, and come to a position that asserts its truth at the same time it clarifies complicated disputes. His distinction between neowar and paleowar is one of these clarifications: in neowars like the Gulf War and Kosovo, the enemy is uncertain, the war has no front, and the media puts the enemy behind the lines: possible in a globalized modern world. In paleowars, the enemy is distinguishable and the violence is literal. We are in a constant state of neowar, and paleo conflicts break out for various purposes: “to assuage immediately the feelings of the American public,” in the case of the war in Afghanistan after 9/11 (19, Some Reflections on War and Peace). This refinement of Orwell’s perpetual war as profitable conflict is immensely useful in considering how we valorize and criticize military action.
Eco’s statements on mass media populism are bitingly relevant, and though I am hardly the first to draw the parallel between Berlusconi and the current American administration, Eco’s observations provide needed sober analysis of the media game being played. “He makes promises that—good, bad, or indifferent as they may seem to his supporters—are a provocation to his critics. He comes up with a provocation a day, and if they are bizarre or outrageous, so much the better… The provocation must be calculated to ensure that the opposition cannot avoid picking up the gauntlet and reacting vigorously…Every form of nationalistic, populist exaltation cultivates a continuous state of frustration” (134-5, On Mass Media Populism). And Eco offers the only solution I have yet seen to this that seems both plausible and constructive: “the opposition must launch its own provocations… Coming up with plans for government on issues about which public opinion is sensitive, proposing ideas about the future organization of the country calculated to make the media devote at least as much attention to them as they do to Berlusconi’s provocations” (140). Further, he observes the difference between a populace created as prop audience for a populist leader and the actual and ideologically diverse populace of a country, and draws all this into the context of a country’s validity on an international scale. Not a direct parallel to the American problem, but a useful case study, maybe.
The final incredibly useful distinction that I will mention (although I found the book to be chock full of them) was between science, a slow truth-seeking institution, and technology, the often mechanical fruits of science, which we are addicted to as a modern manifestation of magic. Magic, Eco says, is “the assumption that it is possible to go from cause to effect without taking intermediate steps” (105, Science, Technology, and Magic). The human faith in magic was not obliterated by experimental science, but transferred from religion and the occult to technology, and continues to deliver “false promises and dashed hopes,” the only hope of recovery from this malady being education (110). From philanthropic activity solely by remote online donation to demands for instant news to expectation of instant performance from all internet-connected objects without consideration of ethical context, we can see this manifest everywhere in our lives. And the strength of this is the same as most of Eco’s other points—it helps us not only examine our position relative to the intellectual legacy left for us, but also aspire to be intelligent, compassionate people capable of shaping our systemically imperfect culture into something better.

[Unai Goikoetxea · Rating 3 out of 5]

Umberto Eco (1932-2016) fue un escritor, filósofo y profesor, y durante su vida escribió numerosos ensayos, así como varias novelas, entre las que sobresalen “El nombre de la rosa” y “El péndulo de Foucault”.
Este libro que voy a comentar es un ensayo que recoge una serie extensa de artículos y conferencias que el autor produjo entre el año 2000 y el 2006. Este período se caracterizó, principalmente, por las consecuencias surgidas a raíz del ataque terrorista del 11S. Ese acto marcó un antes y un después en muchos aspectos de la vida social y política: explotación de la guerra como espectáculo audiovisual, incremento de sentimientos racistas e integristas, pérdida de privacidad, etc. El profesor Eco abordará todas estas cuestiones con brío y pulso firme, alumbrándonos con opiniones muy válidas, para aquellos que las quieran considerar así, sobre diversos temas, que paso a reproducir:

La guerra: el autor argumenta que el concepto de guerra tradicional, tal cual lo entendían, entre otros, Sun Tzu o von Clausewitz, ha tenido que ser revisado tres veces en los últimos diez años (desde que se escribió ese libro). Diferencia entre Paleoguerra (el concepto clásico de la guerra) y la Neoguerra (un nuevo fenómeno, cuyo inicio lo relaciona con el fin de la guerra fría).
“La consecuencia ha sido la transición de la paleoguerra a la neoguerra a través de la guerra fría. La guerra fría instauraba una tensión de paz beligerante o de beligerancia pacífica, equilibrio del terror, que garantizaba una notable estabilidad en el centro y permitía, o hacía indispensables, formas de paleoguerra marginales (Vietnam, Oriente Próximo, estados africanos, etc.). En el fondo, la guerra fría garantizaba la paz al primer y segundo mundos, al precio de algunas guerras temporales o endémicas en el tercero.”
“¿Cuáles eran las nuevas características de la neoguerra?(…) No se sabe quién es el enemigo(…) La guerra no es frontal. La neoguerra ya no podía ser frontal debido a la propia naturaleza del capitalismo multinacional(…) Con las paleoguerras se beneficiaban las industrias armamentísticas de cada uno de los países beligerantes; con la neoguerra comenzaban a beneficiarse multinacionales que tenían intereses a ambos lados de las barricadas.”
Eco señala que la neoguerra se ha convertido en un producto mediático en el cuál la paz universal es inaprehensible porque “No es previsible, por tanto, un proyecto de paz para la neoguerra de tercera fase, sino solo para cada una de las paleoguerras que esta origina(…) Nuestra única esperanza es trabajar en las paces locales”.

Posteriormente, en otros textos profundizará en la retórica utilizada por el Poder, en gran medida, sirviéndose del gran poder de persuasión que tienen los medios de comunicación que éste controla. Habla de la retórica de la prevaricación y distingue varios tipos: casus belli, síndrome de complot, etc. Termina relatándonos el incidente de la Melos que narra Tucídides en su “Historia de la guerra del Peloponeso”.

Es encomiable su afán por defender al intelectual libre de ataduras, crítico por naturaleza y que anteponga el escepticismo cartesiano a cualquier interés político, económico o social:
“(…) el deber de los hombres de cultura es, hoy más que nunca, sembrar dudas, no recoger certezas.”
“(…) se puede perfectamente no ser neutral, esto es, tomar partido por unos y no por otros, manteniéndose fieles al procedimiento de la imparcialidad, porque ser imparciales no significa no dar la razón a ninguno de los contendientes, sino dar la razón a uno o al otro, o tal vez negársela a ambos, una vez examinadas todas las circunstancias, que se puede ser imparcial sin ser neutrales(…) por encima del deber de la colaboración está el derecho a la investigación.”
Como conclusión, “A paso de cangrejo” es un repositorio fabuloso de las ideas de un intelectual cuya huella no se la llevará el frío viento boreal.