What do you think?
Rate this book
Studies in Iconology: Humanistic Themes in the Art of the Renaissance
In Studies in Iconology, the themes and concepts of Renaissance art are analysed and related to both classical and medieval tendencies.
263 pages, Paperback
Published March 15, 1972
51 people are currently reading
2250 people want to read
About the author
Erwin Panofsky
152 books134 followersErwin Panofsky was a German art historian, whose academic career was pursued almost entirely in the U.S. after the rise of the Nazi regime. In 1935, while teaching concurrently at New York University and Princeton University (something he continued to do his entire career), he was invited to join the faculty of the newly formed Institute for Advanced Study at Princeton. From 1947 to 1948 Panofsky was the Charles Eliot Norton professor at Harvard University.
Panofsky's work remains highly influential in the modern academic study of iconography. Many of his works remain in print, including Studies in Iconology: Humanist Themes in the Art of the Renaissance (1939), and his eponymous 1943 study of Albrecht Dürer. His work has greatly influenced the theory of taste developed by French sociologist Pierre Bourdieu, in books such as The Rules of Art or Distinction. In particular, Bourdieu first adapted his notion of habitus from Panofsky's Gothic Architecture and Scholasticism.
Panofsky's work remains highly influential in the modern academic study of iconography. Many of his works remain in print, including Studies in Iconology: Humanist Themes in the Art of the Renaissance (1939), and his eponymous 1943 study of Albrecht Dürer. His work has greatly influenced the theory of taste developed by French sociologist Pierre Bourdieu, in books such as The Rules of Art or Distinction. In particular, Bourdieu first adapted his notion of habitus from Panofsky's Gothic Architecture and Scholasticism.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 26 of 26 reviews
January 1, 2021
Panofski je zaista bio faca. I to u rangu Auerbaha i Kurcijusa.
Sva trojica imala su neki poseban, pre-internetski totalitet znanja, koji danas toliko nedostaje. Iako nam je sve nikad dostupnije, dostupnost nas malo ulenji i razmazi, pa zaboravljamo šta su sve um i posvećenost mogli da urade i to samo uz pomoć arhiva i biblioteka. Napisati veliku knjigu je, bez ikakve sumlje, i fizički posao. Treba sesti, preturati, prelistavati, zapisivati, dogovarati se, čekati i očekivati, prepisivati, zapisivati, potpisivati, udisati prašinu, rovariti po katalozima, naletati na slučajnosti, onda doživeti ćorsokak i izlaz. Mnogo je tu bilo savijenih kičmi i oslabljenog vida, ali radost kad se nešto završi spere sve što su bile neravnine na putu. Ili samo mislim da je tako?
Bilo kako bilo, Panofski je taj starovremeni, ozbiljni tip proučavalaca, koji će da sedne, detaljno sve obrazloži, opiše i popiše, ali koji takođe neće biti zarobljen samo u školskim okvirima, već će se usuditi da ima hrabre, ponekad i polemične misli.
A šta zapravo znače ikonološke studije? Već je prva rečenica jasna: „ikonografija je grana istorije umetnosti koja se bavi sadržinom ili značenjem umetničkih dela, za razliku od njihove forme”. Odlično. A šta je sadržina? A forma? A, pazite sad – umetničko delo?
Čini se da je sve u redu, da je definicija izvrsno određena i da se nema tu nešto posebno dodati, ali sve pada u vodu ako ne znamo šta je opseg termina sa kojima baratamo.
I umesto da Panofski da odmah odgovore, on korača sa čitaocem. Polako, ponekad i gotovo tromo, ali blistavo osmišljeno. Tekst gust detaljima nije sam sebi svrha, već predstavlja uobličenje ideje ikonografije – tek analizirajući više slojeva dela, možemo doći do estetske suštine nekog umetničkog objekta. Poznavanje sadržine nekog likovnog dela, samo je prvi stepenik, a i na njemu se začuđujuće mnogo greši. Hajde, setite se samo koliko puta niste uspeli obuhvatiti sve ono što je prikazano na jednoj slici. Koliko god da je pogled žedan, uvek nedostaje ono nešto malo što će ga sasvim smiriti. A često nam se priviđaju i stvari kojih nema, što, za razliku od nemara u kulturi posmatranja, ne mora uvek da bude loše.
Taj, prvi kontakt sa predmetom jeste tzv. „prirodna” sadržina dela. Tako nabrajanje svih motiva prisutnih na nekoj slici predstavlja njenu „predikonografiju”, što predstavlja svojevrstan pripremi rad – skele za novi sprat. A na njemu se nalazi „sekundarna (konvencionalna) sadržina” dela – motivi se sagledavaju kao nosioci sekundarnog značenja, obojenog kulturom. Najjednostavniji je najpoznatiji primer – gotovo da nema čoveka koji nije čuo za Da Vinčijevu „Tajnu večeru”. Primarna analiza, uprošćeno, kaže sledeće – to su neki ljudi za stolom (komada 13). Sekundarna – ovo je Isus sa apostolima, u poslednjem susretu, a tu je Juda i taj nešto grdno muti. I dobro – znam – deluje i suvišno ovo što sam već sad napisao, ali pokažite sliku nekom ko nikakve veze nema sa hrišćanskom kulturom i njemu će ovi podaci biti potpuno van interpretativnog horizonta. To nije ni čudno ni nelogično, ali je trebalo da neko to kaže – estetski nivoi se naslanjaju jedan na drugi.
Kada smo registrovali motive i ustanovili koje priče stoje iza njih, sledi još jedan korak – u kome se otvara ono što Panofski naziva suštinskim značenjem, odnosno, sadržinom (23). U sadržini se otkrivaju ne samo sprege, već i simbolička vrednost – a za nju nam je neophodna istorijska identifikacija pojmova o kojima govorimo, ili, što bi Panofski rekao – istorija kulturnih simptoma koji čine simbol uopšte.
Estetičar mora imati za taj poduhvat ne samo ogromno obrazovanje, već i sintetičku intuiciju – da zna gde bi mogao da traga, da oseti pravi puteljak. I ako je neko pomislio da je Panofski samo nešto konstruisao bez potpore, njegova knjiga je dokaz funkcionisanja teorije – kroz akademski pompezne, ali i beskrajno inspirativne eseje, Panofski obrazuje odličan hod ideja, gde vam postaje jasno kako i zašto ništa nije nastalo ni iz čega, već su metamorfoze blistavo vitalne. Prateći motiv Starca Vremena ili Slepog Kupidona – Panofski od antike pokazuje modele koji će biti refigurirani u srednjem veku ili renesansi, ali njegov pregled je sve samo ne na silu sastavljen – već se tačno vidi geneza nekog motiva, njegova simbolička rezonancija, ali i, pre i posle svega, šta je on umetničkom delu i umetničko delo njemu.
Neretko Panofski navodi i književno-filozofske izvore (Mirandola, Fičino, Šekspir, Kastiljone) koji odlično upotpunjuju njegove zaključke.
Ali, da ne preprepričavam, kako se odmiče sa čitanjem, tako se polako shvata da cela knjiga ima istraživačku strukturu navedenu na početku. Svako poglavlje vodi ka nekom drugom da bi vas na kraju tresnulo sa takvim veličanstvenim tumačenjem Mikelanđela da pomislite kako nikad u životu ništa o Mikelanđelu i niste znali do toga što upravo čitate.
Pa neka to bude i najveća preporuka, ali samo za one u teoriju zaljubljene duhove. Ovo je još jedan od dokaza integralističke prirode estetike – kako lepo postoji samo u kontekstu i u širim strukturama, tako onaj ko se bavi estetikom mora da bude spreman za ostvarivanje posebnih veza – da razmišlja o (neo)platonističkoj prirodi ljubavi, arhitekturi grobnica (od Egipta do Medičijevih), kompoziciji debatnih slika, motivima životinja, tipovima Venere (Venus Caelestis/Venus Vulgaris), značenju četiri reke u Hadu (Aheron, Stiks, Flegeton, Kokit) u kontekstu četiri godišnja doba i četiri temperamenta, ali i četiri velika grešnika (Titije, Tantal, Iksimon, Sizif) i ko zna čemu još sve ne. Ponuda je tu, a za lepo, ako mene pitate, treba da se borimo. Ne da bismo spasili svet, već da bismo ga, makar malo, razumeli. A to uopšte nije nevažno.
Sva trojica imala su neki poseban, pre-internetski totalitet znanja, koji danas toliko nedostaje. Iako nam je sve nikad dostupnije, dostupnost nas malo ulenji i razmazi, pa zaboravljamo šta su sve um i posvećenost mogli da urade i to samo uz pomoć arhiva i biblioteka. Napisati veliku knjigu je, bez ikakve sumlje, i fizički posao. Treba sesti, preturati, prelistavati, zapisivati, dogovarati se, čekati i očekivati, prepisivati, zapisivati, potpisivati, udisati prašinu, rovariti po katalozima, naletati na slučajnosti, onda doživeti ćorsokak i izlaz. Mnogo je tu bilo savijenih kičmi i oslabljenog vida, ali radost kad se nešto završi spere sve što su bile neravnine na putu. Ili samo mislim da je tako?
Bilo kako bilo, Panofski je taj starovremeni, ozbiljni tip proučavalaca, koji će da sedne, detaljno sve obrazloži, opiše i popiše, ali koji takođe neće biti zarobljen samo u školskim okvirima, već će se usuditi da ima hrabre, ponekad i polemične misli.
A šta zapravo znače ikonološke studije? Već je prva rečenica jasna: „ikonografija je grana istorije umetnosti koja se bavi sadržinom ili značenjem umetničkih dela, za razliku od njihove forme”. Odlično. A šta je sadržina? A forma? A, pazite sad – umetničko delo?
Čini se da je sve u redu, da je definicija izvrsno određena i da se nema tu nešto posebno dodati, ali sve pada u vodu ako ne znamo šta je opseg termina sa kojima baratamo.
I umesto da Panofski da odmah odgovore, on korača sa čitaocem. Polako, ponekad i gotovo tromo, ali blistavo osmišljeno. Tekst gust detaljima nije sam sebi svrha, već predstavlja uobličenje ideje ikonografije – tek analizirajući više slojeva dela, možemo doći do estetske suštine nekog umetničkog objekta. Poznavanje sadržine nekog likovnog dela, samo je prvi stepenik, a i na njemu se začuđujuće mnogo greši. Hajde, setite se samo koliko puta niste uspeli obuhvatiti sve ono što je prikazano na jednoj slici. Koliko god da je pogled žedan, uvek nedostaje ono nešto malo što će ga sasvim smiriti. A često nam se priviđaju i stvari kojih nema, što, za razliku od nemara u kulturi posmatranja, ne mora uvek da bude loše.
Taj, prvi kontakt sa predmetom jeste tzv. „prirodna” sadržina dela. Tako nabrajanje svih motiva prisutnih na nekoj slici predstavlja njenu „predikonografiju”, što predstavlja svojevrstan pripremi rad – skele za novi sprat. A na njemu se nalazi „sekundarna (konvencionalna) sadržina” dela – motivi se sagledavaju kao nosioci sekundarnog značenja, obojenog kulturom. Najjednostavniji je najpoznatiji primer – gotovo da nema čoveka koji nije čuo za Da Vinčijevu „Tajnu večeru”. Primarna analiza, uprošćeno, kaže sledeće – to su neki ljudi za stolom (komada 13). Sekundarna – ovo je Isus sa apostolima, u poslednjem susretu, a tu je Juda i taj nešto grdno muti. I dobro – znam – deluje i suvišno ovo što sam već sad napisao, ali pokažite sliku nekom ko nikakve veze nema sa hrišćanskom kulturom i njemu će ovi podaci biti potpuno van interpretativnog horizonta. To nije ni čudno ni nelogično, ali je trebalo da neko to kaže – estetski nivoi se naslanjaju jedan na drugi.
Kada smo registrovali motive i ustanovili koje priče stoje iza njih, sledi još jedan korak – u kome se otvara ono što Panofski naziva suštinskim značenjem, odnosno, sadržinom (23). U sadržini se otkrivaju ne samo sprege, već i simbolička vrednost – a za nju nam je neophodna istorijska identifikacija pojmova o kojima govorimo, ili, što bi Panofski rekao – istorija kulturnih simptoma koji čine simbol uopšte.
Estetičar mora imati za taj poduhvat ne samo ogromno obrazovanje, već i sintetičku intuiciju – da zna gde bi mogao da traga, da oseti pravi puteljak. I ako je neko pomislio da je Panofski samo nešto konstruisao bez potpore, njegova knjiga je dokaz funkcionisanja teorije – kroz akademski pompezne, ali i beskrajno inspirativne eseje, Panofski obrazuje odličan hod ideja, gde vam postaje jasno kako i zašto ništa nije nastalo ni iz čega, već su metamorfoze blistavo vitalne. Prateći motiv Starca Vremena ili Slepog Kupidona – Panofski od antike pokazuje modele koji će biti refigurirani u srednjem veku ili renesansi, ali njegov pregled je sve samo ne na silu sastavljen – već se tačno vidi geneza nekog motiva, njegova simbolička rezonancija, ali i, pre i posle svega, šta je on umetničkom delu i umetničko delo njemu.
Neretko Panofski navodi i književno-filozofske izvore (Mirandola, Fičino, Šekspir, Kastiljone) koji odlično upotpunjuju njegove zaključke.
Ali, da ne preprepričavam, kako se odmiče sa čitanjem, tako se polako shvata da cela knjiga ima istraživačku strukturu navedenu na početku. Svako poglavlje vodi ka nekom drugom da bi vas na kraju tresnulo sa takvim veličanstvenim tumačenjem Mikelanđela da pomislite kako nikad u životu ništa o Mikelanđelu i niste znali do toga što upravo čitate.
Pa neka to bude i najveća preporuka, ali samo za one u teoriju zaljubljene duhove. Ovo je još jedan od dokaza integralističke prirode estetike – kako lepo postoji samo u kontekstu i u širim strukturama, tako onaj ko se bavi estetikom mora da bude spreman za ostvarivanje posebnih veza – da razmišlja o (neo)platonističkoj prirodi ljubavi, arhitekturi grobnica (od Egipta do Medičijevih), kompoziciji debatnih slika, motivima životinja, tipovima Venere (Venus Caelestis/Venus Vulgaris), značenju četiri reke u Hadu (Aheron, Stiks, Flegeton, Kokit) u kontekstu četiri godišnja doba i četiri temperamenta, ali i četiri velika grešnika (Titije, Tantal, Iksimon, Sizif) i ko zna čemu još sve ne. Ponuda je tu, a za lepo, ako mene pitate, treba da se borimo. Ne da bismo spasili svet, već da bismo ga, makar malo, razumeli. A to uopšte nije nevažno.
October 17, 2011
Apparently Panofsky invented the way I do art history. Huh.
August 4, 2023
Işıl ışıl bir kaynak kitap. Konunun meraklılarına da zevkle okunacak pek çok bilgi sunuyor.
September 9, 2025
fire al je zadnje poglavlje aaaaaassssssss
jedva sam se natjero procitat
jedva sam se natjero procitat
October 17, 2024
I've wanted to read this book forever and can't believe that of all libraries DC's was the one to have it.
I have to admit first that the innumerable references to B- and C- list Renaissance artists went over my head, and his assumption of familiarity with obscure classical texts could be annoying, but that doesn't mar the crux of the book.
It's a series of lectures from 1937, collected and revised here as essays, which trace the development of Renaissance iconography out of the Middle Ages. Panofsky focuses on the development of several specific themes or characters, such as Father Time and Cupid, and shows how they represent a new departure from both medieval and classic representations.
For instance, the image of Father Time as an old man with a scythe emerges first from the Roman conflation of Saturn, "Cronus" in Greek, with Time, "Kronos" in Greek, who was previously a young, winged man. This deity is then giving the medieval moralistic burden of representing "time eating its own children" (Saturn consuming Zeus) and conflated with the character of Death, due both to representing time and the sickle Saturn carried as a harvest deity. Finally in the Renaissance Father Time is portrayed as an old man with flowing robes often carrying an hourglass, itself occasionally winged.
The book provides a wonderful introduction to what exactly was distinctive about Renaissance portrayals of classic themes, and how they came about. Art History nerds, who'll know more of the background than I do, will probably enjoy it even more.
I have to admit first that the innumerable references to B- and C- list Renaissance artists went over my head, and his assumption of familiarity with obscure classical texts could be annoying, but that doesn't mar the crux of the book.
It's a series of lectures from 1937, collected and revised here as essays, which trace the development of Renaissance iconography out of the Middle Ages. Panofsky focuses on the development of several specific themes or characters, such as Father Time and Cupid, and shows how they represent a new departure from both medieval and classic representations.
For instance, the image of Father Time as an old man with a scythe emerges first from the Roman conflation of Saturn, "Cronus" in Greek, with Time, "Kronos" in Greek, who was previously a young, winged man. This deity is then giving the medieval moralistic burden of representing "time eating its own children" (Saturn consuming Zeus) and conflated with the character of Death, due both to representing time and the sickle Saturn carried as a harvest deity. Finally in the Renaissance Father Time is portrayed as an old man with flowing robes often carrying an hourglass, itself occasionally winged.
The book provides a wonderful introduction to what exactly was distinctive about Renaissance portrayals of classic themes, and how they came about. Art History nerds, who'll know more of the background than I do, will probably enjoy it even more.
July 3, 2023
Read this long ago on a whim and was drawn in by Panofsky's take on examining and deconstructing the symbols/icons found in renaissance art. His approach to the history of and the idea that there exist certain cultural images was a really new idea to my young mind.
Where does the typical Valentine's day icon of a pink heart come from? When did it first appear? And what does it truly represent ? That is just one of the minor passages that I remember clearly.
Not sure I can recall much else at the moment, of his biographical/critical accounts of some Italian fellows.
Time to revisit this one.
Where does the typical Valentine's day icon of a pink heart come from? When did it first appear? And what does it truly represent ? That is just one of the minor passages that I remember clearly.
Not sure I can recall much else at the moment, of his biographical/critical accounts of some Italian fellows.
Time to revisit this one.
September 10, 2017
Gran bel saggio, grande classico degli studi sull'iconologia (e della storia dell'arte in genere).Dopo una ricca introduzione dove Panofsky spiega la genesi dell'opera e il suo metodo di lavoro, si passa a una serie di saggi dedicati, nell'ordine, dine, a:
- Preistoria umana in due cicli pittorici di Piero di Cosimo;
- Il Padre Tempo;
- Cupido Cieco;
- Il movimento neoplatonico a Firenze;
- Il movimento neoplatonico e Michelangelo.
Il volume, va detto innanzitutto, non è "per addetti ai lavori". O meglio, non è solo per loro. Scritto davvero bene e altrettanto ben spiegato, "Studi di iconologia" risulta fruibilissimo e godibile da chiunque sia interessato all'argomento pur se non del mestiere. Panofsky infatti non descrive soltanto le opere, ma anche il contesto sociale e storico in cui sono state create, con avvincente confronto di fonti e temi.
Il libro si avvale di un ricco apparato iconografico (peccato solo che le immagini siano in bianco e nero) e di un'ancor più ricca bibliografia in appendice.
Insomma, un volume interessantissimo e dal linguaggio affascinante, che ogni appassionato d'arte dovrebbe avere in biblioteca!
- Preistoria umana in due cicli pittorici di Piero di Cosimo;
- Il Padre Tempo;
- Cupido Cieco;
- Il movimento neoplatonico a Firenze;
- Il movimento neoplatonico e Michelangelo.
Il volume, va detto innanzitutto, non è "per addetti ai lavori". O meglio, non è solo per loro. Scritto davvero bene e altrettanto ben spiegato, "Studi di iconologia" risulta fruibilissimo e godibile da chiunque sia interessato all'argomento pur se non del mestiere. Panofsky infatti non descrive soltanto le opere, ma anche il contesto sociale e storico in cui sono state create, con avvincente confronto di fonti e temi.
Il libro si avvale di un ricco apparato iconografico (peccato solo che le immagini siano in bianco e nero) e di un'ancor più ricca bibliografia in appendice.
Insomma, un volume interessantissimo e dal linguaggio affascinante, che ogni appassionato d'arte dovrebbe avere in biblioteca!
June 26, 2021
Dit is echt zeer goed!
Panofsky heeft in zijn hoofd een bibliotheek van motieven. Zeer boeiend voor iedereen die de herkomst van motieven in de kunst van de renaissance, vooral de cupido en de personificatie van de tijd ("vadertje tijd"), wil kennen.
De invloed van het neoplatonisme op de renaissance wordt uitgebreid besproken. Doch is dit echt een moeilijke filosofie die ver van onze tijdgeest staat. Ik heb die min of meer begrepen maar ga me eens moeten verdiepen in die filosofie en desbetreffend stuk opnieuw lezen!
Zeer interessante uiteenzetting over Piero di Cosimo, Titiaan en uiteraard Michelangelo Buenarotti!!!😁😁😁😁
Panofsky heeft in zijn hoofd een bibliotheek van motieven. Zeer boeiend voor iedereen die de herkomst van motieven in de kunst van de renaissance, vooral de cupido en de personificatie van de tijd ("vadertje tijd"), wil kennen.
De invloed van het neoplatonisme op de renaissance wordt uitgebreid besproken. Doch is dit echt een moeilijke filosofie die ver van onze tijdgeest staat. Ik heb die min of meer begrepen maar ga me eens moeten verdiepen in die filosofie en desbetreffend stuk opnieuw lezen!
Zeer interessante uiteenzetting over Piero di Cosimo, Titiaan en uiteraard Michelangelo Buenarotti!!!😁😁😁😁
September 23, 2024
Un buen trabajo y recopilación sobre la iconología, aunque a dia de hoy puede resultar la maquetación y la colocacion de las imagenes algo arcaica. Aún así el libro consigue introducirte a este mundo, el capitulo de Miguel Ángel en mi opinion sobra y solo es añadido debido a que sus trabajos de investigación fueron en parte hacia este autor.
September 29, 2017
This book is great for anyone no matter their level of knowledge about the art of the Renaissance. The reproductions are quite good. Panofsky ably details the iconology found across the arts and its common meaning.
December 30, 2022
Prima parte molto interessante, si sciupa un po nella parte finale ma forse perché Michelangelo non è mai stato il mio preferito. Le citazioni in latino, che sono molte, non sono tradotte nemmeno nelle note, il che è un punto di debolezza di un libro comunque informativo e appassionante.
August 4, 2017
Meravigliosa ricerca storico artística
March 10, 2019
Keşke çevirisi daha anlaşılabilir olsaydı.
Read
July 28, 2019:)))))))
October 9, 2019
HRV: Pročitano za nastavu na faksu i korišteno u seminarima.
ENG: Read for my college classes and used for seminars.
ENG: Read for my college classes and used for seminars.
February 8, 2022
Heinrich Wölfflin
Ernst Gombrich
Ernst Gombrich
August 4, 2022
Highly recommended guide to medieval and renaissance themes in visual and plastic arts and the philosophies underlying those choices of subject.
Want to read
October 1, 2022Maybe. or maybe look for something more accessible. ht fivebooks thread 10/1/22 https://twitter.com/greenhiller42/sta...
June 1, 2023
thee art history book ever
September 27, 2023
Excelente, me ayudó mucho en mi clase de Apreciación de imágenes del arte.
July 13, 2025
Sicuramente un pilastro portante per lo studio dell'iconologia sia per la metodologia con cui consiglia di affrontare una ricerca sia per i casi di studio affrontati, complesso ma scorrevole.
June 22, 2025
I read the majority of this sat in a spa. And I very much enjoyed the majority of it too.
July 7, 2007
another stolen book (i.e. hello cree).
July 14, 2008
sooooo interesting!
Read
December 6, 2020Based
Displaying 1 - 26 of 26 reviews