Kafka on the Shore in Reading with Namjoon

May 05, 2020 dzươn rated it it was amazing · review of another edition

Taken from my book review in 2015

Câu hỏi: Bi kịch gia đình hiện đại được thể hiện qua tác phẩm “Kafka Bên Bờ Biển” của tác giả Haruki Murakami như thế nào?

David Ogden Stiers đã từng nói: “Gia đình nghĩa là không ai bị bỏ lại hoặc bị lãng quên,” vậy mà trong “Kafka Bên Bờ Biển” của Haruki Murakami, nhân vật Kafka lại vướng vào bi kịch gia đình: bị cha, mẹ và chị bỏ rơi. Bi kịch gia đình được thể hiện qua nội tâm của nhân vật chính Kafka, tự ti và mặc cảm do thiếu tình yêu thương và chăm sóc từ gi Taken from my book review in 2015

Câu hỏi: Bi kịch gia đình hiện đại được thể hiện qua tác phẩm “Kafka Bên Bờ Biển” của tác giả Haruki Murakami như thế nào?

David Ogden Stiers đã từng nói: “Gia đình nghĩa là không ai bị bỏ lại hoặc bị lãng quên,” vậy mà trong “Kafka Bên Bờ Biển” của Haruki Murakami, nhân vật Kafka lại vướng vào bi kịch gia đình: bị cha, mẹ và chị bỏ rơi. Bi kịch gia đình được thể hiện qua nội tâm của nhân vật chính Kafka, tự ti và mặc cảm do thiếu tình yêu thương và chăm sóc từ gia đình.

Gia đình là một hình ảnh “xã hội thu nhỏ” mang vai trò làm cầu nối giữa các cá nhân và cộng đồng, mang lại giá trị hạnh phúc, thế nhưng gia đình trong “Kafka bên bờ biển” không thể hiện được điều này và dẫn tới bi kịch. Bi kịch là sự mâu thuẫn giữa hiện thực đời sống và khát vọng cá nhân. Bi kịch gia đình xảy ra khi một cá nhân trong gia đình không hoàn thành được chức năng và gây ảnh hưởng tới người khác.

Xã hội Nhật Bản hiện đại, khi cuộc sống bộn bề, con người bị kéo vào guồng quay của công việc mà quên mất việc nuôi dưỡng cho tổ ấm. Sự thiếu thốn về mặt tình cảm tạo hình thành những hụt hẫng trong sự phát triển tính cách, nhất là ở thanh thiếu niên. Murakami đã lấy điều này để tạo nên hoàn cảnh cho nhân vật Kafka, một kết quả của bi kịch gia đình hiện đại.

Bi kịch của Kafka được tạo nên bởi quan hệ giữa cậu và những người thân trong gia đình. Đối với Kafka, cha “rải ra khắp nhà như một thứ thuốc độc, không trốn đâu cho thoát được. Cha em làm ô nhiễm tất cả những gì ông đụng vào, làm tổn thương tất cả những ai ở quanh ông.” Nghệ thuật so sánh “như một thứ thuốc độc” cùng với điệp cấu trúc và nghệ thuật nói quá “tất cả những ai”, “tất cả những gì” cho người đọc thấy được góc nhìn của Kafka về người cha. Vì hành động độc ác và xa cách của cha, cậu bị tổn thương sâu sắc. Đồng thời cũng nói lên mối quan hệ giữa hai người không giống như mối quan hệ cha con bình thường. Khi Kafka khi nói về mẹ: “Bà không bao giờ liên lạc và em không biết hiện bà ở đâu. Thậm chí em không nhớ nổi hình dong bà ra sao nữa.” có giọng điệu buồn. Nghệ thuật liệt kê có giá trị tăng dần từ “không liên lạc”, “không biết hiện bà ở đâu” tới “không nhớ nổi hình dong”, cùng với từ “Thậm chí” càng tạo nên sự thất vọng và đau khổ tột cùng khi Kafka lớn lên mà không hề có tình thương của mẹ. Chị của Kafka dường như chẳng đóng vai trò gì trong cuộc sống của cậu, tất cả những gì cậu có là một tấm hình: “Chị tôi nhìn nghiêng nên một nửa mặt tối khiến nụ cười như bị cắt làm đôi.” và nó giống như “Ánh sáng và bóng tối. Hy vọng và tuyệt vọng. Cười vui và buồn bã.” Bằng cách sử dụng hình ảnh đối lập và liệt kê cho cùng một con người, tác giả gợi ý tới một cái gì đó không trọn vẹn. Qua đó, Kafka bị cô lập hoàn toàn về mặt tình cảm với các thành viên trong gia đình.

Bi kịch gia đình được thể hiện qua sự lệch lạc trong việc hình thành tính cách của một con người, và với Kafka, cậu bị rối loạn tâm lí, tự kỷ và vô cùng cô độc. “Mắt tôi trong gương nom lạnh như mắt thằn lằn, thần thái trân trân không ai đọc nổi. Tôi không nhớ nổi lần cuối cùng tôi cười thành tiếng hoặc thậm chí nhếch mép với ai – kể cả với chính mình – là bao giờ.” Murakami đã dùng nghệ thuật so sánh để ví mắt Kafka với mắt thằn lằn, một vật được so sánh vô cùng lạ lẫm. Mắt là cửa sổ tâm hồn của mỗi người. Khi so sánh với thằn lằn - một loài động vật máu lạnh, nghệ thuật này cho thấy sự trống vắng trong tâm hồn. Thêm vào đó, nó còn cho thấy sự chai lì trong cảm xúc của Kafka: xa cách và không ai có thể biết cậu đang nghĩ gì. Tác giả còn tiếp tục dùng biện pháp liệt kê giảm dần “cười thành tiếng” và “nhếch mép” để nhấn mạnh sự xa cách giữa Kafka và cộng đồng xung quanh. Do đó, vì sự thiếu thốn trong giao tiếp với những người thân trong gia đình mà Kafka trở thành con người khép kín.

Không những thế, Kafka phải chịu mặc cảm bản thân rất lớn khi bi kịch gia đình xảy đến. Điều này thể hiện rõ qua cuộc hội thoại giữa cậu và Oshima: “Có lẽ vì thế mà mẹ em bỏ em lại. Có thể bà muốn đoạn tuyệt với em vì em sinh ra từ cái nguồn dễ sợ ấy. Vì em đã bị ô nhiễm” Trong cái nhìn của Kafka, “sức mạnh” không có ý nghĩa gì tốt đẹp. Điệp cấu trúc “Vì-Vì” thể hiện việc Kafka đổ lỗi cho bản thân khi mẹ và chị bỏ đi. Điều này còn cho thấy rằng gia đình Kafka đã không ở bên để chăm sóc và làm tròn nghĩa vụ của mình, khiến cho bi kịch xảy ra.

Bi kịch gia đình không chỉ được thể hiện trên một con người mà trên toàn xã hội. Ở Nhật Bản, trẻ em từ 10 tới 11 tuổi bắt buộc phải học giáo dục giới tính. Việc Kafka bị bỏ rơi và thiếu tình cảm và sự quan tâm của người phụ nữ dẫn tới việc cậu bơ vơ và phải tự tìm hiểu. “Tôi sẽ hầu như thường xuyên cương cứng, thường xuyên tưởng tượng. Tôi không thể không ngó nhìn những cái xì líp đen nhỏ xíu phơi trong buồng tắm kia.” Nghệ thuật điệp cấu trúc “thường xuyên” và điệp ngữ “tôi” ở đầu câu tạo sự liền mạch, lặp lại như lời tự nhủ của Kafka. Câu phủ định hai lần “không thể không” nhấn mạnh sự không thể chối cãi trong hành động. Hình ảnh “xì líp đen” cho thấy ám ảnh tình dục trong Kafka, thứ mà ở độ tuổi cậu vô cùng tò mò, từ đó thấy được tầm quan trọng của gia đình trong giai đoạn phát triển. Nếu thiếu sự dạy dỗ, con người có thể sẽ không vượt qua được sự ham muốn của bản thân và gây hại cho cộng đồng. Qua đó, bi kịch gia đình là mối nguy hiểm cho toàn xã hội.

Bi kịch gia đình được thể hiện rõ nhất trong việc hình thành tính cách của nhân vật và là lý do lớn dẫn tới một Kafka như bây giờ. Tóm lại, bi kịch gia đình hiện đại được thể hiện qua sự mặc cảm, tự ti của con người do những người thân trong gia đình không làm tròn chức năng của mình. ...more

Like · see review